Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2015

«Παιδιά», μια μικρού μήκους ταινία για την πίεση στο σχολείο

Ο δρόμος για την «αριστεία» που τόσο πολύ εξυμνείται από κάποιους…
Μήπως πρέπει να δούμε:
  • τι σημαίνει αυτή η πολυπόθητη «αριστεία» για ένα παιδί;
  • τι επιπτώσεις έχει πάνω του; 
Και να σκεφτούμε λίγο διαφορετικά το εκπαιδευτικό σύστημα, τους μαθητές και τις συνολικότερες ουσιαστικές αξίες που πρέπει να εμπνέει το σχολείο;

Πέμπτη 27 Αυγούστου 2015

Η επιτυχία δεν είναι οριστική, η αποτυχία δεν είναι μοιραία

"Η επιτυχία δεν είναι οριστική, η αποτυχία δεν είναι μοιραία. Αυτό που μετράει είναι το κουράγιο να συνεχίζεις", έλεγε ο Τσώρτσιλ κι αυτό πρέπει να έχουν κατά νου οι 70000 περίπου επιτυχούσες και επιτυχόντες στα ΑΕΙ & ΤΕΙ αλλά και οι υπόλοιποι 30000 που υπέβαλαν μηχανογραφικό χωρίς να καταταγούν σε κάποια σχολή.
Για τους γονείς τώρα, πέρα από κοινοτυπίες, αυτό που σηματοδοτεί το άγγελμα της εισαγωγής του παιδιού σε κάποιο ΑΕΙ-ΤΕΙ, είναι η -μέσω των σπουδών- προσδοκία ενός ευοίωνου μέλλοντος.
Είναι λοιπόν μια σημαντική χαρά, ένα ορόσημο ψυχικής ανάτασης, μια χρονοσήμανση, υπενθύμιση της διαδομής από τη γέννηση του στην ενηλικίωση...
Υγεία και καλή σταδιοδρομία σε όλα τα παιδιά, και στην Αριάννα μου ένα μεγάλο ευχαριστώ!
(Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο- Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών) 26-8-2015

Παρασκευή 31 Ιουλίου 2015

Στην Ελλάδα ο εκπαιδευτικός δεν αντιμετωπίζεται ως επιστήμονας αλλά ως φτωχός και άβουλος δημόσιος υπάλληλος

Στην Ελλάδα ο εκπαιδευτικός δεν αντιμετωπίζεται ως επιστήμονας 
αλλά ως φτωχός και άβουλος δημόσιος υπάλληλος  
Αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Γιώργου Κ. Καββαδία
(Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της εκπαίδευσης» και αρθρογράφος στο «ΕΘΝΟΣ»).

Οι πρόσφατες του Υπουργού Παιδείας Α. Μπαλτά για αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών είναι αντιγραφή παλαιότερων δηλώσεων του πρώην Υπουργού Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλου. «Η χώρα βρίσκεται σε κρίση όλοι πρέπει να βάλουμε τον όβολο μας για να ξεπεραστεί η κρίση. Αν χρειαστεί ένας δάσκαλος να κάνει μια ή δυο ώρες παραπάνω ως συμβολή στο ξεπέρασμα της κρίσης νομίζω ότι θα το δεχθεί. Ο καθένας οφείλει να συμβάλει με τον τρόπο του για να ξεπεραστεί η κρίση».
«Ξεχάστηκαν» λοιπόν, πολύ γρήγορα οι προεκλογικές δεσμεύσεις για «αύξηση των δαπανών . ακόμα και σε περιόδους οικονομικής ένδειας», «επαναλειτουργία σχολικών μονάδων που καταργήθηκαν», «οικονομική . αναβάθμιση εκπαιδευτικών», «επαναφορά – μείωση του ωραρίου των εκπαιδευτικών», «εφαρμογή του ανώτατου ορίου των 25 μαθητών ανά τμήμα στην Δευτεροβάθμια και μεσοπρόθεσμα των 20 μαθητών στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση», ακόμα και οι μετεκλογικές υποσχέσεις για διορισμό 2- 3 χιλιάδων εκπαιδευτικών. Όλα αποδείχτηκαν . σχήματα λόγου, μνημεία πολιτικού αμοραλισμού και αγυρτείας προς άγραν ψήφων.
Η μνημονιακή μετάλλαξη της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ κρατά γερά δεμένο στην κλίνη του μνημονιασκού Προκρούστη και των περικοπών και των μηδενικών διορισμών το δημόσιο σχολείο. Με την χρηματοδότηση της εκπαίδευσης να πρέπει να κατακρημνιστεί έως 1,8% σε δαπάνες μέχρι το 2018 βάσει του ΑΤΜ (Αριστερού Τρίτου Μνημονίου)…Επιλέγεται μια εμβαλωματική «λύση» της αύξησης του ωραρίου για να «καλυφθούν» 27.000 κενά μόλις ένα μήνα πριν από την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς! Μια «λύση» δοκιμασμένη με καταστροφικά αποτελέσματα πριν από τρία χρόνια, όπου απολύθηκαν χιλιάδες αναπληρωτές και επιβλήθηκαν συνθήκες εργασιακής και μισθολογικής γαλέρας. Αποδείχτηκε περίτρανα ότι οι άθλιες συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο τις συνθήκες μάθησης των μαθητών μας. Με καταργημένες και συγχωνευμένες εκατοντάδες σχολικές μονάδες, τον ΟΕΔΒ, τις σχολικές βιβλιοθήκες, την Ενισχυτική Διδασκαλία και την Πρόσθετη Διδακτική στήριξη για τους οικονομικά και μαθησιακά αδύναμους μαθητές. Με περικοπή ειδικοτήτων, αλχημείες στις αναθέσεις και στη διαμόρφωση του ωρολόγιου προγράμματος, με καταστρατήγηση των μορφωτικών δικαιωμάτων των μαθητών. Με τη σαρδελοποίηση των μαθητών, σε 30 ανά τμήμα, για να περιορίζονται τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης η πλειονότητα των εκπαιδευτικών απασχολείται ενεργά με τη διδασκαλία μαθητών από 18 έως 20 ώρες την εβδομάδα, εξαιρώντας προκαθορισμένα διαλείμματα και άλλους χρόνους επαφής με μαθητές που δεν περιλαμβάνουν τη διδασκαλία. Από τα στοιχεία διαπιστώνουμε ότι ο μέσος όρος διδακτικών ωρών για τους εκπαιδευτικούς των 25 χωρών από τις 27 της Ε.Ε. για την κατώτερη Δ.Ε. είναι 19,1 και για αυτούς της ανώτερης Δ.Ε. είναι 18,4.
Σε γενικές γραμμές, οι χώρες τείνουν να μειώνουν τον εβδομαδιαίο διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών στην κατώτερη και στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Άλλωστε σύμφωνα με έρευνα της Unesco προκύπτει ότι μια ώρα εργασίας των εκπαιδευτικών ισοδυναμεί με τέσσερις άλλων κλάδων εργαζομένων. Άρα ένα εβδομαδιαίο διδακτικό ωράριο 23 ωρών ισοδυναμεί με 92 ώρες!
Έτσι, ίσως, μπορεί να κατανοηθεί τι σημαίνει για τον εκπαιδευτικό και την ποιότητα της εκπαίδευσης ακόμα και μια ώρα αύξησης του ωραρίου. Ακόμα και μια ώρα δεν μπορεί να προσμετρηθεί με ποσοτικά κριτήρια. Μια επιπλέον ώρα μπορεί να σημαίνει την αναστάτωση και την αποδιοργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αφού συνοδεύεται με ανακατανομές μαθημάτων και τμημάτων, νέο πρόσθετο διδακτικό αντικείμενο ή και μετακίνηση σε άλλο σχολείο. Στην Ελλάδα του 2015 υπάρχουν εκπαιδευτικοί που διδάσκουν και μετακινούνται ακόμα και σε 6 – 7 σχολεία και από το ένα χωριό στο άλλο διανύοντας ατέλειωτα χιλιόμετρα! Για ένα γλίσχρο μισθό που ισοδυναμεί μόλις με το 19% του συναδέλφου του στο Λουξεμβούργο ή το 53% στην Κύπρο και το 58% του μέσου όρου των χωρών της Ευρώπης. Το «οβολόν τους για να ξεπεραστεί η κρίση» τον έχουν καταθέσει και με το παραπάνω οι εκπαιδευτικοί. Με την απώλεια τουλάχιστον τεσσάρων μισθών και περικομμένα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, ζώντας με μισθούς κάτω από τα όρια της επιβίωσης βάσει του ενιαίου μισθολογίου- φτωχολογίου. Με μισθό πρωτοδιόριστου εκπαιδευτικού στα 670 ευρώ. Με συντάξεις στα τάρταρα, με τον εφιάλτη συνταξιοδότησης ύστερα από 40 χρόνια εργασίας στα 62 ή στα 67.
Και μάλιστα όσο πιο αντίξοες είναι οι οικονομικές συνθήκες, τόσο πιο δύσκολο και επίπονο γίνεται και το εκπαιδευτικό έργο. Με μαθητές που υποσιτίζονται και λιποθυμούν σε σχολεία που δεν μπορούν να καλύψουν στοιχειώδεις ανάγκες αυξάνεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς ο μαθητικός πληθυσμούς που παραιτείται και αδυνατεί να παρακολουθήσει ουσιαστικά την εκπαιδευτική διαδικασία. Σε αυτές τις συνθήκες οι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες, να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο προετοιμασίας για να αυτομορφωθούν και να επιμορφωθούν ανασκευάζοντας παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας για μπορούν να μετατρέψουν τις παγωμένες και γυμνές από υλικοτενική υποδομή και εποπτικά μέσα, αίθουσες σε εργαστήρια μάθησης και δημιουργίας.
Στην Ελλάδα ο εκπαιδευτικός δεν αντιμετωπίζεται ως επιστήμονας με πολυσύνθετο έργο και παιδαγωγός που διαμορφώνει ελεύθερους και κριτικά σκεπτόμενους πολίτες, αλλά ως φτωχός και άβουλος δημόσιος υπάλληλος – ιμάντας μεταβίβασης της κυρίαρχης γνώσης και ιδεολογίας.. Ο εργασιακός μεσαίωνας επελαύνει, το καθεστώς εργασιακής τρομοκρατίας οικοδομείται.
Αν η κυβέρνηση, η Ε.Ε. και το κεφάλαιο θέλουν να οικοδομήσουν το φθηνό, ευέλικτο, πειθαρχημένο σχολείο υποταγμένο στους νόμους της αγοράς πάνω στα ερείπια του δημόσιου σχολείου με εκπαιδευτικούς φτωχούς και υποταγμένους για να διαμορφώνουν ένα εξειδικευμένο, αλλά αμόρφωτο εργατικό δυναμικό, εμείς έχουμε κάθε λόγο να να προβάλουμε το όραμά μας για ένα άλλο σχολείο. Πραγματικά δημόσιο και δωρεάν που να ανταποκρίνεται στην ανάγκη του ανθρώπου να ανακαλύπτει τους νόμους κίνησης της φύσης και της κοινωνίας, να τους χρησιμοποιεί για να καλυτερέψει την ανθρώπινη ζωή, που να δημιουργεί δημοκρατικά ελεύθερες προσωπικότητες, ανθρώπους που να μαθαίνουν να συνεργάζονται, να σέβονται τη διαφορετικότητα και να δουλεύουν συλλογικά για την προσωπική , αλλά και κοινωνική απελευθέρωση και ευτυχία.

Κυριακή 19 Ιουλίου 2015

Η δεύτερη επιβεβαίωση του Τζορτζ Οργουελ

Του Δ. Νανούρη από την Εφημερίδα των Συντακτών
Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένα παράξενο αγρόκτημα σε έναν τόπο άγονο, δυσπρόσιτο, γεμάτο βουνά και βραχώδεις λόφους, γνωστό ως φάρμα του Τζόουνς και της Κώσταινας, εις ανάμνησιν του ιδρυτή και της συζύγου του. Βρισκόταν στη νοτιοανατολική, ηφαιστειογενή και εκρηκτική, εσχατιά της Ευρώπης, που, ως εκ τούτου, ονομαζόταν Βολκάνια. Τριακόσιες ημέρες τον χρόνο τη ζέσταινε ένας υπέρλαμπρος ήλιος. Τα ηπειρωτικά και τα εκατοντάδες νησιά της σχημάτιζαν περιμετρικά δαντελωτές ακτές μυριάδων χιλιομέτρων. Στις ελάχιστες πεδιάδες ευδοκιμούσε ένα και μοναδικό φυτό, με καρπό νοστιμότατο όσο και αινιγματικό. Δεκάδες γρίφοι πάσχιζαν να τον περιγράψουν.
Υπογράμμιζε ο καθένας ορισμένα μόνο από τα χαρακτηριστικά του. «Πράσινος πύργος, κόκκινα σπιτάκια, που τα κατοικούν μαύρα αραπάκια» επί παραδείγματι. «Είναι μπάλα πράσινη, που εντός της κοκκινίζει και σε μεγάλους και μικρούς δροσιά πολλή χαρίζει» επέμενε έτερος. «Γούρνα μου πελεκητή, μαρμαρένια και χυτή, μαύρα τα ψαράκια σου μες στο κρύο σου ζουμί» προσδιόριζε τρίτος. «Εξω πράσινο με ρίγες, μέσα κόκκινο φωτιά, τρώγεται χωρίς τις φλοίδες και κουκούτσια έχει πολλά» τέταρτος. Γενικώς ο ένας έλεγε το μακρύ του κι ο άλλος το κοντό του· ό,τι κατέβαζε η γκλάβα τους.
Θεόμουρλα και ανυπότακτα τα ζώα της φάρμας, λιάζονταν ολημερίς στην αμμουδιά, καταναλώνοντας την εξωτική παραγωγή της και φτύνοντας τα κουκούτσια Δεξιά κι Αριστερά. Υδροπέπων βαφτίστηκε το σπάνιο φρούτο από τα αρχαιότερα και σοφότερα. Τα νεότερα δανείστηκαν το τουρκικό συνώνυμο και το αποκαλούσαν καρπούζι. Οι ενωμένοι κτηματίες της ευρύτερης περιοχής, ωστόσο, δυσανασχετούσαν με την προκλητική συνήθεια των γειτόνων τους κι επειδή στα ανήλιαγα εδάφη τους δεν φύτρωνε ούτε μια καρπουζιά, αποφάσισαν να τα ταράξουν στην καρπαζιά. Αφότου, μάλιστα, στο ράντσο της Γουρουμανίας κυριάρχησαν το χοντρόπετσο χοιρίδιο Μέρκελ και ο κάπρος Σόιμπλε, οι σφαλιάρες έπεφταν βροχή.
Ονοματίστηκαν μνημόνιο, για να μείνουν εσαεί χαραγμένες στη μνήμη, ακόμα και των ερχόμενων γενεών. Συνοδεύονταν δε από ταπεινωτικούς όρους, σύμφωνα με τους οποίους όλες οι παραλίες και τα καρπούζια θα περνούσαν στην κυριότητα ξένων φυτειών. Αλλαξαν και τη φίρμα της φάρμας. Απ' τη ζήλια και την ψώρα τους την είπαν Ψωροκώσταινα. Φόρεσαν στα σκυλιά της ροζ γραβάτες, σαν τιρμπουσόν, σε ένδειξη υποταγής στη Γουρουμανία, κι έστειλαν τρεις αιμοσταγείς λύκους να περιφρουρήσουν τη συνθήκη.
Σ' ένα αστραφτερό, νεαρό πρόβατο στήριξαν τις ελπίδες τους τα ταλαίπωρα ζώα των Τζόουνς. Ο Ναπολέων Τζίφρας δεν θα 'βαζε οπουδήποτε την υπογραφή του. Εταξε ότι θα τους γλιτώσει απ' τα δεινά και με τον άσκαυλό του θα χορέψει τα γουρούνια σαν κοκόρια στο ταψί. Αρκεί να τον αφήσουν να διαπραγματευτεί. «Πρώτη φορά περιστερά» ήταν το σύνθημά του. Εμεινε μήνες στο χοιροστάσιο, ζητώντας πίσω τα απολεσθέντα καρπούζια. Επέστρεψε με τη φάρμα επί σφαγήν, αλλά ικανοποιημένος, αφού κατόρθωσε να μετονομάσει την μπούφλα και την κατραπακιά σε ΦάΠΑ, να πει το κτήμα Φοροκώσταινα και να μη βάλει λαιμοδέτη. Δεν είναι και λίγο. Εστειλε από 'κεί που 'ρθαν τους συντρόφους που διαφώνησαν κι έκανε κολεγιά με τους σκύλους. Μολαταύτα η κουκουβάγια του Μαξίμου παρατηρεί στα οπίσθιά του τη γουρουνοουρά και στη φάτσα του μια ροδαλή, πλακουτσωτή μουσούδα. Α ρε Οργουελ.

Παρασκευή 29 Μαΐου 2015

Ο μύθος του «είμαι κακός στα μαθηματικά»

Αναδημοσίευση από το Αντικλείδι , http://antikleidi.com 
"Δεν έχω μαθηματικό μυαλό". Το ακούμε διαρκώς. Όμως αυτή η άποψη περί "μαθηματικών μυαλών" καταντάει να είναι αυτοκαταστροφική για όσους την ασπάζονται. Η πραγματικότητα είναι ότι μάλλον έχετε "μαθηματικό μυαλό", όμως αν έχετε διαφορετική άποψη ίσως βλάπτετε τη καριέρα σας. Αλλά το χειρότερο είναι ότι συμβάλετε στη διαιώνιση ενός μύθου που βλάπτει ολέθρια τα μη προνομιούχα παιδιά, το μύθο της έμφυτης γενετικής ικανότητας στα μαθηματικά.
Είναι έμφυτη η ικανότητα στα μαθηματικά; Σίγουρα σε κάποιο βαθμό είναι. Ο Terence Tao, διάσημος μαθηματικός του UCLA, δημοσιεύει δεκάδες άρθρα σε κορυφαία περιοδικά κάθε χρόνο. Ερευνητές απ' όλο τον κόσμο ζητούν τη βοήθεια του για τα δυσκολότερα κομμάτια της έρευνας τους. Κανένας από εμάς δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι τόσο καλός στα μαθηματικά όπως ο Terence Tao, ανεξαρτήτως πόσο σκληρά προσπαθήσουμε ή πόσο καλούς δασκάλους έχουμε. Αλλά εδώ είναι η διαφορά: Εμείς δεν χρειάζεται να είμαστε τόσο καλοί! Για τα μαθηματικά του σχολείου, το εκ γενετής ταλέντο είναι πολύ λιγότερο σημαντικό από τη σκληρή δουλειά, την προετοιμασία και την αυτοπεποίθηση.
Πώς το ξέρουμε αυτό; Όσοι διδάσκουν μαθηματικά για πολλά χρόνια -καθηγητές, βοηθοί διδασκαλίας και εκπαιδευτικοί του ιδιωτικού τομέα-  παρατηρούν να  επαναλαμβάνεται το παρακάτω μοτίβο:
Διαφορετικά παιδιά με διαφορετικά επίπεδα της προετοιμασίας ξεκινούν σε μια τάξη μαθηματικών. Μερικά από αυτά τα παιδιά έχουν γονείς που τα έχουν βοηθήσει να εντρυφήσουν στα μαθηματικά από μικρή ηλικία , ενώ άλλα παιδιά δεν είχαν αυτή τη γονική βοήθεια.
Στα πρώτα τέστ, τα καλά προετοιμασμένη παιδιά παίρνουν πολύ καλά αποτελέσματα, ενώ τα απροετοίμαστα παιδιά παίρνουν ό,τι κατάφεραν να μάθουν από μόνα τους.
Τα απροετοίμαστα παιδιά, δεν συνειδητοποιούν ότι αυτοί που πήραν τους καλούς βαθμούς ήταν καλά προετοιμασμένοι, και υποθέτουν ότι η εκ γενετής ικανότητα καθόρισε την διαφορά στην απόδοση τους. Έχοντας αποδεχτεί ότι "δεν έχουν μαθηματικά μυαλό", δεν προσπαθούν σκληρά και στις επόμενες τάξεις, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μείνουν πίσω.
Τα καλά προετοιμασμένη παιδιά, δεν συνειδητοποιούν ότι οι μαθητές που δεν πήραν καλούς βαθμούς ήταν απλώς απροετοίμαστοι, υποθέτουν ότι έχουν "μαθηματικό μυαλό", και μελετούν πολύ και στο μέλλον ώστε να επιβεβαιώσουν το πλεονέκτημα  τους.
Έτσι, η πίστη των ανθρώπων ότι η ικανότητα στα μαθηματικά δεν μπορεί να αλλάξει γίνεται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Πολυπλοκότητα μαθηματικών
Η άποψη ότι η ικανότητα στα μαθηματικά είναι κυρίως έμφυτη αποτελεί μια σκοτεινή πτυχή της μεγαλύτερης πλάνης ότι η νοημοσύνη είναι κυρίως έμφυτη. Τα ακαδημαϊκά περιοδικά ψυχολογίας είναι γεμάτα δημοσιεύσεις που μελετούν την άποψη που βρίσκεται πίσω από το είδος της αυτοεκπληρούμενης προφητείας που μόλις περιγράψαμε.
Για παράδειγμα, η καθηγήτρια ψυχολόγος Patricia Linehan του πανεπιστημίου Purdue γράφει:
Οι μελέτες σχετικά με το πως αντιλαμβανόμαστε την ικανότητα, έχουν δείξει δύο διαφορετικούς τύπου προσανατολισμού. Οι μαθητές με τον πρώτο τύπο (Incremental orientation), πιστεύουν ότι η ικανότητα (νοημοσύνη ) είναι εύπλαστη, με αποτέλεσμα να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια. Οι μαθητές με τον δεύτερο τύπο προσανατολισμού (Entity orientation) πιστεύουν ότι η ικανότητα τους δεν είναι εύπλαστη, κάτι που τους αποτρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο .
Η άποψη που λέει  "Είτε είστε έξυπνος είτε όχι, τελεία και παύλα" οδηγεί σε κακά αποτελέσματα. Αυτό έχει επιβεβαιωθεί και από πολλές άλλες μελέτες. Σε ότι αφορά στα μαθηματικά, αποδείχτηκε πρόσφατα και από ερευνητές του Oklahoma City  που βρήκαν σε μελέτη που έκαναν, ότι η πίστη στην έμφυτη ικανότητα στα μαθηματικά μπορεί να είναι η αιτία για σημαντικό μέρος του χάσματος μεταξύ των δύο φύλων στα μαθηματικά.
Σε άλλη έρευνα, οι ψυχολόγοι Lisa Blackwell, Kali Trzesniewski και Carol Dweck παρουσίασαν σε φοιτητές τις δύο παρακάτω εναλλακτικές πεποιθήσεις των ανθρώπων σχετικά με την ευφυΐα:
Έχετε συγκεκριμένη ποσότητα νοημοσύνης, και δεν μπορείτε να κάνετε πολλά για να την αλλάξετε .
Μπορείτε  να επηρεάσετε σε μεγάλο βαθμό το πόσο έξυπνοι είστε .
Διαπίστωσαν ότι οι φοιτητές οι οποίοι συμφώνησαν ότι "μπορείτε  να επηρεάσετε σε μεγάλο βαθμό το πόσο έξυπνοι είστε" πήραν υψηλότερους βαθμούς. Αλλά, όπως ο Richard Nisbett αφηγείται στο βιβλίο Intelligence and How to Get It, οι ερευνητές έκαναν κάτι ακόμα πιο αξιοπρόσεκτο:
Προσπάθησαν να πείσουν μια ομάδα μαθητών  γυμνασίου και λυκείου που προέρχονταν από μία φτωχή μειονότητα, ότι η νοημοσύνη είναι εξαιρετικά εύπλαστη και μπορεί να αναπτυχθεί με τη σκληρή δουλειά... ότι η μάθηση αλλάζει τον εγκέφαλο δημιουργώντας νέες νευρωνικές συνάψεις... και ότι οι μαθητές είναι υπεύθυνοι για αυτή τη διαδικασία αλλαγής.
Τα αποτελέσματα; Οι μαθητές που πείστηκαν ότι θα μπορούσαν να γίνουν πιο έξυπνοι με τη σκληρή δουλειά, εργάστηκαν σκληρότερα και πέτυχαν υψηλότερη βαθμολογία. Απ' αυτούς τους μαθητές, ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα πέτυχαν όσοι πίστευαν αρχικά ότι η ευφυΐα είναι έμφυτη.
Αλλά η βελτίωση των βαθμών δεν ήταν η πιο εντυπωσιακή επίδραση. Ο Dweck αναφέρει ότι ορισμένοι μαθητές ξέσπασαν σε δάκρυα ακούγοντας ​​ότι η νοημοσύνη τους είναι ουσιαστικά υπό τον έλεγχό τους. "Δεν είναι εύκολο να περάσεις μια ζωή πιστεύοντας ότι γεννήθηκες χαζός και είσαι καταδικασμένοι να παραμείνεις έτσι."
Για όσους πιστεύουν ότι έχουν γεννηθεί χαζοί και είναι καταδικασμένοι να μείνουν έτσι, αυτό το πιστεύω είναι ψέμα. Το IQ μπορεί να βελτιωθεί με τη σκληρή δουλειά. Παραθέτουμε και κάποιους άλλους συνδέσμους που θα σας βοηθήσουν να αναθεωρήσετε αν πιστεύετε στην έμφυτη ευφυΐα:
Πίνακας με μαθηματικές εξισώσεις

Δευτέρα 6 Απριλίου 2015

Τα Παιδιά της Συγνώμης


Αν ο Βαγγέλης τραβούσε μαχαίρι θα είχε την τύχη της Μαρίας. Αν η Μαρία δεν τραβούσε μαχαίρι πιθανότατα να είχε το τέλος που είχε ο Βαγγέλης. Τα δύο αυτά "κορόιδα" της παρέας, της κοινωνίας ή αμύνονται ή μένουν για πάντα τα κορόιδα της ζωής. 

Συγκλονισμένη η κοινωνία παρακολουθούσε το θρίλερ Γιακουμάκη, συγκλονισμένη πάλι η κοινωνία παρακολουθεί το θρίλερ Κουσίδη. Σε αμυντική θέση οι "λεβέντες" που έκαναν καψόνια στον Βαγγέλη που υποστηρίζουν ότι "μια πλάκα ήταν", σε αμυντική θέση και οι "κοπελιές" που τραυματίστηκαν από τα μαχαίρια της Μαρίας. Κερδισμένοι και στις δύο ιστορίες είναι οι επιτιθέμενοι. Οι μεν "λεβέντες" θα συνεχίσουν να είναι "λεβέντες", οι δε "κοπελιές" πέρα από αλαζόνες θα είναι και θύματα της "άσχημης Μαρίας" και γενικών της "ασχήμιας". 

Δεν είναι bullying, είναι εκμάθηση αδικίας 
Η μοδάτη λέξη bullying, που έγινε από τους ψυχολόγους και ψυχιάτρους μία καινούργια επιχείρηση, είναι τόσο παλιά ιστορία όσο είναι και η ιστορία του ανθρώπινου είδους. Ο διαφορετικός θα τραβήξει τα πάνδεινα από τους ομαδοποιημένους όμοιους. Η ομάδα, σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Λεμπέση, είναι τελικό αποτέλεσμα της μη επάρκειας του ατόμου λόγω ηλιθιότητας να επιβιώσει από μόνο του. Ομαδοποιείται κρύβοντας την ανεπάρκειά του και κάνει επιθέσεις εναντίον αυτού που του θυμίζει πόσο ανεπαρκής και άχρηστος κοινωνικά είναι. 

Μπορεί ο Βαγγέλης και η Μαρία να μην είναι ευφυείς, αλλά το ότι δεν προσχώρησαν σε ομάδες που μόνο ομαδοποιημένα κάνουν τσαμπουκάδες δείχνει ότι είχαν τσαγανό. Θα μπορούσε άνετα ο Βαγγέλης να γίνει ένα με τους "λεβέντες" βρίσκοντας ένα άλλο θύμα να "του κάνουν πλάκα" και να σώσει το δικό του τομάρι. Το ίδιο θα μπορούσε να κάνει και η Μαρία. Πάντα υπάρχει ένας πιο ευαίσθητος από εσένα και πάντα υπάρχει κάποια πιο άσχημη από εσένα. 

Η αντίδραση και των δύο 20χρονων παιδιών δείχνει ότι αδικούνταν. Αυτό λοιπόν, που στηρίζει το μοδάτο bullying δεν είναι τίποτε άλλο παρά διάπραξη αδικίας. Για το λόγο αυτό ο Βαγγέλης μην μπορώντας να βρει το δίκιο του έφτασε στο τέλος και η Μαρία έβαλε το δικό της τέλος τουλάχιστον στην αδικία που συντελούνταν από την ομάδα τριών "κοριτσιών". Πώς η Μαρία θα αντιμετωπίσει την συνέχιση της αδικίας που θα δέχεται στην πορεία της ζωής της είναι άγνωστο. Για τον Βαγγέλη τα πράγματα είναι πιο απλά. Δεν υπάρχει πορεία ζωής για αυτόν. 

Μεγαλώνοντας τσογλάνια και θύματα
Οι ελληνικές οικογένειες από το πολύ παντεσπάνι των τελευταίων δεκαετιών αναπαράγουν ανθρώπους (κατ'ευφημισμό) μεγαλώνοντάς τους με το σύνδρομο του "είσαι ο πρώτος". Επίσης την ίδια στιγμή άλλες οικογένειες ανατρέφουν παιδιά με το σύνδρομο του "μη μπλέξεις". Το "είσαι ο πρώτος" (επειδή σε γέννησε ο "ξέρεις ποιος είμαι εγώ") και το "να μη μπλέξεις" (επειδή τον αόρατο κανείς δεν τον ενοχλεί) είναι μία αδικία από μόνη της. Η σύγκρουση των δύο διαφορετικών ομάδων όταν θα βγουν έξω από την προστασία της οικογένειας είναι δεδομένη. 

Εκεί έξω νικάει μόνο ο πρώτος, ο οποίος νοητικά είναι ο έσχατος μόνο και μόνο εφόσον θεωρεί ότι ο πλανήτης δεν γυρίζει χωρίς αυτόν,  ενώ αυτός που δεν πρέπει να μπλέξει γίνεται στόχος. Ο "πρώτος" πρέπει να παραμείνει "πρώτος" κι αυτό συμβαίνει μόνο όταν το αποδεικνύει. Εφόσον δεν μπορεί να το αποδείξει νοητικώς και ψυχικώς το αποδεικνύει σωματικώς και λεκτικώς με την ασπίδα της ομάδας των υπόλοιπων "πρώτων" της ομάδας. 

Η σκηνή έξω από την Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων όπου  500 πολίτες έκαναν ντου για να δείρουν τους "λεβέντες" που "σκότωσαν" το παιδί αποδεικνύει ότι αυτό που θέλει η κοινωνία δεν είναι δικαιοσύνη, αλλά ντόρο για να κρύψει την αδικία που η ίδια μέσα στα σπίτια της επιτελεί καθημερινώς. "Μη μου σκοτώσουν και το δικό μου παιδί", αυτό είναι το θέμα. Αυτό καίει τους Έλληνες όταν διαπράττονται εγκλήματα κοινωνικής συμπεριφοράς από τα ίδια τα παιδιά που μεγαλώνουν, δηλαδή από τους ίδιους. Η αντίδραση των παιδιών είναι ανάλογη με την αντίδραση των γονέων τους απέναντι στην καθημερινότητα. "Φάε το διπλανό σου" και καθιερώσου. Όσο για αυτούς που μεγαλώνουν τα παιδιά τους "ως αόρατα" μεγαλώνουν πρόβατα προς σφαγή και όχι ήσυχους ανθρώπους που δεν βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο. 

"Μπορώ ως αδύναμος άνθρωπος να σταθώ στα πόδια μου και να τις αντιμετωπίσω" είχε γράψει στο ημερολόγιό της λίγες ημέρες πριν το αντιμετωπίσει. "Ως αδύναμος άνθρωπος", είναι μία φράση που ξεκινά από κάπου. Κάποιος της δίδαξε ότι είναι αδύναμη μπροστά σε άλλους. Αυτό από μόνο του είναι διάπραξη αδικίας. Αδύναμος σημαίνει ότι ο υπάρχει και ο δυνατός, ο οποίος γαλουχείται ότι "είναι δυνατός" κι ας είναι μόνο ο βλάκας άχρηστος που μέσω της συμπόρευσης τους με τους "δυνατούς" δεν θα υπομείνει την ανάλογη βία όπως υπέμειναν ο Βαγγέλης και η Μαρία.

Κινήματα της πλάκας
Η κίνηση του καταγγέλλω αυτόν που μου ασκεί βία και το σλόγκαν "Μίλα, δεν είσαι μόνος" έχει βάλει ολόκληρες κοινωνίες να απολογούνται ότι είναι θύματα και όχι θύτες. Είναι σαν τον Συνήγορο του Πολίτη που τρέχουν κατά χιλιάδες Έλληνες να σωθούν από την βία των νόμων κυβερνήσεων που αυτές εξέλεξαν. Η βία συντελείται και θα συνεχίζει να συντελείται όσο θα διαπράττεται αδικία που ξεκινά μεμονωμένα από το άτομο. Από το άτομο στην οικογένεια και από εκεί όταν ανοίγει η πόρτα θα απλώνεται σε όλο τον κοινωνικό ιστό. 

Αν υπήρχε η περίπτωση να αντιμετωπιστεί η αδικία με τέτοια επικοινωνιακά τεχνάσματα και τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης, τότε η ενδοοικογενειακή βία θα είχε εξαλειφθεί εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες. Αντιθέτως από τα επίσημα στοιχεία η βία που ασκείται μέσα στην οικογένεια ανεβαίνει με ταχύτατους ρυθμούς. Αν η σκληρή νομική τιμωρία ήταν ανασταλτική τότε δεν θα είχαμε ειδήσεις κάθε μέρα από βασανισμούς και δολοφονίες ζώων αν και το πρόστιμο ξεκινά από τα 20,000 ευρώ με ποινή φυλάκισης. Δεν θα είχαμε καθημερινά στις ειδήσεις βιασμούς ανηλίκων και υποθέσεις traffiking με σκλάβες σε παραπήγματα σε όλη την επικράτεια.  

Ούτε μια συγνώμη
Τα τέρατα έφηβοι, παιδιά ή ενήλικες δεν καταλαβαίνουν ούτε νόμους, ούτε κινήματα. Είναι τόσα πολλά όσα και οι γονείς που τα γεννούν. Γνωρίζοντας συνειδητά ότι πράττουν αδικία,  ή ασκούν βία μέσα από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών τους ή φανερά μπαίνοντας σε ομάδες της κοινωνίας με στόχους όσους δεν είναι τόσο βλάκες ή τόσο ασυνείδητοι ώστε να ομαδοποιηθούν. Άλλωστε δεν ακούστηκε πουθενά παγκοσμίως ομαδοποίηση εναντίων των βλακών κι αυτό γιατί το ίδιο το σύστημα που κάνει "αντιbulling" έχει απλώσει τις ρίζες του στο κάθε σπίτι ορίζοντας τα πρότυπα του "μάγκα δυνατού" και της "καλλίγραμης γαλανομάτας".  

Αντιθέτως, οι Βαγγέληδες και οι Μαρίες του κόσμου θα δείχνουν τα πρόσωπά τους μέσω εφημερίδων ως θύματα ή ως θύματα-θύτες. Ως εξαιρέσεις. Ως τα κορόιδα της ζωής. Ως οι βλάκες που θα μπορούσαν να έχουν την ησυχία τους, να ζουν ακόμα, να μην έχουν ποινικό μητρώο. Να παίξουν  ακόμη λίγο τους "αδύναμους" υπομονετικούς για να αφήσουν την κοινωνία ήσυχη να θαυμάζει το βαρβάτο "αντριλίκι" και τις Barbies των facebook και των τηλεοπτικών εκπομπών. Να μην γίνουν τα κακά παραδείγματα για τα δικά τους παιδιά που συνεχίζουν να τα μεγαλώνουν ως "δυνατούς" ή ως "αόρατους".

Ο Βαγγέλης και η Μαρία μάτωσαν τις οθόνες και αυτό ήταν κάτι τραγικό για την κοινωνία που ανησυχεί μέσω διαδικτύου  και της τηλεοπτικής πραγματικότητας. Πέταξαν "ιό" την ώρα της κοινής συνειδητής ασυνειδησίας κι αυτό από μόνο του είναι bullying εναντίον της βολεμένης πλαστικής ζωούλας μας. Θρασύτατα πλάσματα που  δεν μάς ζήτησαν ούτε μία συγνώμη για τις πραγματικές τους παρεμβολές στο πλασματικό "δυνατό" και "όμορφο" ατομικιστικό μας σύστημα. 

Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015

Η σιωπή για το '21


 

Αναδημοσιεύουμε με την αφορμή της εθνικής μας εορτής από το tvxs.gr το άρθρο του Απόστολου Διαμαντή
Ένα μάλλον πρωτοφανές στοιχείο χαρακτηρίζει την πανεπιστημιακή μας εκπαίδευση σήμερα: η πλήρης σχεδόν σιωπή για το 1821 και η κατάργηση από όλα σχεδόν τα τμήματα Ιστορίας της διδασκαλίας αυτού του μαθήματος, που μέχρι πριν κάποια χρόνια ήταν φυσικά υποχρεωτικό. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός, πως μετά την αποχώρηση του καθηγητή Βασίλη Σφυρόερα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν εξελέγη κανένας καθηγητής, εξειδικευμένος στην επανάσταση του 1821. Η θέση έμεινε- και μένει- κενή.

Μοιάζει απίστευτο, αλλά είναι γεγονός: Σαν να ντρεπόμαστε για τον αγώνα της ανεξαρτησίας μας από τον τουρκικό ζυγό. Και έτσι το πρώτο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας αγνοεί το 21 και έχει μεταφέρει το μάθημα αυτό στον χώρο των επιλεγόμενων μαθημάτων, μαζί με άλλα πολλά.

Το μάθημα «Ελληνική Επανάσταση» παραμένει υποχρεωτικό μόνον σε δύο πανεπιστήμια, περιφερειακά: στο Ιόνιο και στο Πελοποννήσου. Το μάθημα υπάρχει επίσης ως προαιρετικό στο Αθηνών και στο ΑΠΘ, δηλαδή έχει υποβαθμιστεί εντελώς, ουσιαστικά έχει χαθεί, ενώ στο Πάντειο υπάρχουν κάποια μαθήματα που αναφέρονται σε κοινωνικές όψεις της εθνεγερσίας. Το μάθημα έχει καταργηθεί εντελώς σε όλα τα άλλα Πανεπιστήμια: Ιωαννίνων, Κρήτης, Θεσσαλίας, Θράκης και Αιγαίου, όπου δεν προσφέρεται καν.

Το ζήτημα είναι πρωτοφανές και σκανδαλώδες για την ακαδημαϊκή τάξη, διότι δεν μιλάμε για ένα οποιοδήποτε μάθημα ιστορίας, αλλά για την κορυφαία ιστορική στιγμή του Νεώτερου Ελληνισμού. Τι έχει μπει στη θέση αυτού του μαθήματος; Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών διδάσκεται υποχρεωτικά η Οθωμανική Ιστορία και στο Πάντειο η Αλβανική! Είναι σαν να πηγαίνει κάποιος στο Χάρβαρντ και στην Σορβόνη και να μην διδάσκεται τη γαλλική ή την αμερικανική επανάσταση, αλλά μόνον την ιστορία της Γερμανίας και της Ρωσίας! Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επί παραδείγματι, μπορεί κανείς να βρει μαθήματα για την διατροφή επί Τουρκοκρατίας, αλλά δεν θα βρει πουθενά την Ελληνική Επανάσταση. Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν σε όλα τα ιδρύματα, όπου το 21 απουσιάζει εντυπωσιακά. Είναι σαν να ντρεπόμαστε οι νεοέλληνες για την επανάσταση των προγόνων μας εναντίον του Σουλτάνου.

Γιατί λοιπόν η σιωπή του 21; Οι απαντήσεις στο ερώτημα αυτό ίσως να ανοίγουν ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για την αυτοσυνείδηση του νέου ελληνισμού και κυρίως για την μεταπολιτευτική μας εκπαιδευτική κατάσταση. Πλησιάζοντας όμως στα 200 χρόνια από την Επανάσταση που συγκλόνισε τον κόσμο, θα πρέπει να επαναφέρουμε το 21 στη θέση που του αρμόζει.

Η ελληνική ιστοριογραφία το είχε διατυπώσει, από τον 19ο αιώνα ήδη, με εξαιρετική διαύγεια: η ελληνική επανάσταση δεν ήταν έργο κάποιων λογίων, αγροτών ή εμπόρων, δεν ήταν  προϊόν ξένης επέμβασης, ήταν έργο ελλήνων, των αρματολών, των επισκόπων, των εμπόρων, των λογίων, των προεστών, αυτών που μπήκαν «εις το μυστικόν της πατρίδος», που έλεγε και ο Μακρυγιάννης.

Ωστόσο η ελληνική επανάσταση παρουσιάστηκε τις τελευταίες 4 δεκαετίες- κάτω από την επίδραση του δημαρικού σχήματος περί νεοελληνικού διαφωτισμού- ως αποκλειστικό προϊόν της ίδρυσης σχολείων στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, της εμπορικής ανάπτυξης του 18ου αιώνα και της επίδρασης των ευρωπαϊκών Φώτων. Ουσιαστικά η ελληνική επανάσταση αποδόθηκε εξ ολοκλήρου σε μια ετερόφωτη πραγματικότητα, τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό και αυτό είναι μια ερμηνεία μονομερής και εσφαλμένη.

Αν κάποιος ανατρέξει στα έργα της τρέχουσας ελληνικής ιστοριογραφίας θα σχηματίσει την εντύπωση ότι στην Καλαμάτα δεν μπήκαν ένοπλοι, δεν μπήκε ο Πετρόμπεης με τον Κολοκοτρώνη, αλλά ο Συγγρός ή ο Σίνας από τη Βιέννη. Και θα υποθέσει βασίμως, ότι δεν συνεδρίασαν οι οπλαρχηγοί, οι πρόκριτοι και οι επίσκοποι στη σύσκεψη της Βοστίτσας, όπου αποφασίστηκε η εξέγερση, αλλά  οι λόγιοι του λεγόμενου Νεοελληνικού Διαφωτισμού!

Είναι μάλλον άχαρο βεβαίως να επανέρχεται κανείς σε πασίγνωστα γεγονότα. Αλλά δεν είναι επιτρεπτό να συνεχίζεται η σιωπή για το 21.  Υπό την έννοια αυτή το ενδιαφέρον του ίδιου του πρωθυπουργού για την επέτειο της ελληνικής επανάστασης και η ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι θετικό σημάδι και οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν από κάποιους εντελώς άκομψα είναι ανεξήγητες.

Για τις αντιδράσεις αυτές ισχύει πάντα η κινέζικη παροιμία: «τα σκυλιά γαβγίζουν, το καραβάνι προχωρεί».

Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015

Η κατασκευή της «ενδοσχολικής βίας»

Αναδημοσιεύουμε την πολύ ενδιαφέρουσα άποψη του Λευτέρη Παπαθανάση από το lefterisp.wordpress.com

Η είδηση πέφτει σαν κεραυνός. Η Ελλάδα είναι στην τέταρτη θέση (ανάμεσα στις χώρες που μελετήθηκαν) στην έκταση του φαινομένου της «ενδοσχολικής βίας». Το συμπέρασμα είναι το ίδιο άμεσο: κάτι πρέπει να κάνουμε και μάλιστα το συντομότερο! Ποιο άκαρδο τέρας είναι στο κάτω-κάτω ευχαριστημένο με το γεγονός ότι τα παιδιά μας περνούν τόσο άσχημα στο σχολείο, με τραύματα που τους μένουν μέχρι τα γεράματα; (βάλε έναν αστερίσκο εδώ, θα δούμε ποιο είναι το πραγματικό άκαρδο τέρας προς το τέλος…).
Εδώ και λίγο καιρό λοιπόν, τα ελληνικά σχολεία (ακολουθώντας τη διεθνή μόδα) ζούνε στους ρυθμούς του φαινομένου αυτού. Μελέτες για το φαινόμενο, σεμινάρια για το φαινόμενο, επιτροπές και υπεύθυνοι για το φαινόμενο, «δράσεις» για το φαινόμενο. Λέω λοιπόν από την αρχή ότι για μένα το φαινόμενο αυτό είναι μια κατασκευή, μια επινόηση. Ακόμα περισσότερο, ισχυρίζομαι ότι η κατασκευή αυτού του φαινομένου έχει βαθύτερα και σκοτεινά κίνητρα, δηλαδή τη δημιουργία συναίνεσης στην ένταση του κοινωνικού ελέγχου και την πειθάρχηση της νεολαίας.
Πριν αρχίσουμε, ας διευκρινίσουμε κάτι πολύ βασικό. Η έννοια της «ενδοσχολικής βίας» δεν έχει να κάνει με κάποιον τοπολογικό προσδιορισμό της βίας, δηλαδή δεν σημαίνει «η βία που ασκείται στο χώρο του σχολείου». Η έννοια αυτή υποδηλώνει έναν ξεχωριστό, αυτόνομο τύπο βίας, που αναπτύσσεται στο Σχολείο και τροφοδοτείται απ’αυτό ή στην καλύτερη περίπτωση μια ειδική έκφανση της βίας στους εφήβους η οποία αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο Σχολείο. Ποια ακριβώς είναι αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ποιος αυτός ο ξεχωριστός χαρακτήρας του φαινομένου «κανένα στόμα δεν το’βρε και δεν το’πε ακόμα». Όχι τυχαία. Όσο περισσότερη ασάφεια υπάρχει στους βασικούς όρους που περιγράφουν το φαινόμενο, τόσα περισσότερα περιστατικά μπορεί να χωρέσει και τόσο περισσότερο μπορεί να επεκταθεί ο επιθυμητός έλεγχος με την αφορμή του.
Μίλησα πριν για κατασκευή του φαινομένου, πράγμα που μπορεί να είναι αντίθετο με την καθημερινή εμπειρία μας με τα παιδιά. Τα παιδιά τσακώνονται, πλακώνονται, προσβάλουν συχνά το ένα το άλλο (και μάλιστα σκληρά). Ακόμη, κάνουν αποτυχημένες προσπάθειες να εκδηλώσουν τις πρωτόγνωρες γι’αυτά σεξουαλικές ορμές, δοκιμάζουν ρόλους, χειραγωγούν και χειραγωγούνται, λένε ψέματα και πολλά άλλα. Είναι αυτό κάτι νέο? Δεν αποτελούν όλα αυτά (μαζί με άλλα πολλά) μέρος τις διαδικασίας κοινωνικοποίησης του παιδιού? Ποιο είναι εκείνο το παιδί που μεγάλωσε χωρίς να πληγωθεί σωματικά ή «ψυχικά» από τους φίλους του? Ισχυρίζομαι εδώ ότι αυτός ο τρόπος (η μέθοδος της δοκιμής και του λάθους) είναι ο μόνος τρόπος που μαθαίνουμε και χτίζουμε την προσωπικότητά μας, συνεπώς ότι η απαίτηση για ένα παιδί που δεν θα πληγωθεί ποτέ και από τίποτα, είναι η συνταγή για έναν άνθρωπο χωρίς ιδιότητες, έναν άνθρωπο χωρίς την ανθρώπινη υπόσταση, δηλαδή την ικανότητα να βρίσκεται σε συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους. Η αναγωγή όλων αυτών των παιδικών ή εφηβικών εμπειριών σε μια προβληματική κατάσταση με τον όρο «ενδοσχολική βία» ψυχιατρικοποιεί αυτόματα την παιδική ηλικία.

Επιμένω στον ισχυρισμό της κατασκευής. Το Σεπτέμβριο του 2013 ξεκίνησε στο ελληνικό Σχολείο η εκστρατεία καταγραφής των κρουσμάτων «ενδοσχολικής βίας» με σκοπό να προσδιοριστεί η έκταση του φαινομένου. Μιλάμε για μια εντελώς αυθαίρετη και αντιεπιστημονική διαδικασία. Σε κάθε σχολείο ορίστηκε ένας υπεύθυνος για την καταγραφή των περιστατικών. Ο υπεύθυνος αυτός ήταν ένας συνάδελφος από το σύλλογο διδασκόντων, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήταν ψυχολόγος, κοινωνιολόγος ή τέλος πάντων κάποιος που έχει ειδικευθεί στον τρόπο που συλλέγονται αυτά τα δεδομένα. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι κατέγραφε τα περιστατικά που ταίριαζαν στο μυαλό του σ’αυτό το αόριστο πράγμα που είναι η ιδέα της «ενδοσχολικής βίας», από έναν επαναλαμβανόμενο καυγά μέχρι ένα ατυχές ερωτικό «πέσιμο». Το αποτέλεσμα επιβεβαίωσε την από τα πριν επιβαλλόμενη αντίληψη: ότι το η έκταση της «ενδοσχολικής βίας» είναι σημαντική και πρέπει να ληφθούν μέτρα. Πρόκειται για μια τιτάνια λαθροχειρία. Όπως αντιλαμβάνεσαι, ο τρόπος που έγινε η συλλογή των στοιχείων προϋπέθετε την αποδοχή του φαινομένου που υποτίθεται ότι ανίχνευε!!! Ο τρόπος που έγινε η μελέτη λοιπόν, είναι ο κλασικός τρόπος που κατασκευάζονται οι κοινωνικές υστερίες, η μελέτη απλά υπηρετεί το συμπέρασμα που από την αρχή θέλαμε να εξάγαγουμε (με την ίδια λογική δικαιολογεί εδώ και χρόνια το αμερικανικό κράτος το βαθύ ρατσισμό του, με την ίδια λογική εδραιώθηκε η ισλαμοφοβία, με την ίδια λογική στήνεται κάθε κρατικά κατευθυνόμενη μαζική υστερία).
Αν όμως πρόκειται περί κατασκευής, τότε γιατί τόσος κόπος? Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η συγκεκριμένη κατασκευή? Το είπα ήδη από την αρχή. Η κατασκευή αυτή προετοιμάζει το έδαφος για μια ευρεία συναίνεση στην όξυνση των πολιτικών πειθάρχησης της νεολαίας, πολιτικών που το κράτος έχει ανάγκη ειδικά μετά την τομή της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008. Εάν το κράτος πείσει την κοινωνία ότι το Σχολείο είναι ένας χώρος που τα παιδιά κυρίως κινδυνεύουν, τότε εξασφαλίζεται η συναίνεση στις πολιτικές του εντεινόμενου αυταρχισμού και του καθολικού ελέγχου. Με τον ίδιο τρόπο που το πλαίσιο ελέγχου των εκπαιδευτικών, η Αξιολόγηση, πάτησε πάνω σε μια τεράστια εκστρατεία δυσφήμισης τους (ανισόρροποι, ανεπαρκείς, λουφαδόροι, φοροφυγάδες, παιδεραστές, ποιος θα ήθελε το παιδί του να μπλέξει με τέτοιους εκπαιδευτικούς?), το πλαίσιο ελέγχου και πειθάρχησης των νεολαίων θα επιβληθεί πάνω στην κατασκευή της ιδέας της «ενδοσχολικής βίας», θα επιβληθεί τελικά «για το καλό τους»…
Ακόμη περισσότερο, η ιδέα της «ενδοσχολικής βίας» έρχεται να καθίσει πάνω στον καθένα/μια από μας. Ο επιτακτικός τρόπος με τον οποίο απαιτείται η ανίχνευση (επιβεβαίωση όπως είπαμε πριν) της «ενδοσχολικής βίας» έχει κρεμάσει πάνω από κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας ένα ερωτηματικό. Αυτό σημαίνει ότι το πλαίσιο αυτό επιτυγχάνει κάτι ακόμη μεγαλύτερο απ’αυτό που περιέγραψα πιο πριν, πετυχαίνει την «αυθόρμητη» εξάπλωση ενός γενικευμένου καθεστώτος ελέγχου απ’όλους προς όλους!
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν βλέπω πίσω από την υστερία της «ενδοσχολικής βίας» κάποια συνωμοσία. Δεν πιστεύω ότι οι ιεραρχικές/ταξικές κοινωνίες χρειάζονται τις συνωμοσίες για να γεννήσουν μια κοινωνική υστερία. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ασχολούνται με το ζήτημα δεν είναι πιόνια κάποιου σκοτεινού κέντρου που προωθεί το ζήτημα, όμως μοιράζονται την ίδια ιδεολογία, το ίδιο σύνολο αξιών ή δεν έχουν αντιστάσεις απέναντί του. Αρκεί να αναφέρουμε ότι, κι εδώ είναι το εξαιρετικά ανησυχητικό, το στρατόπεδο της ριζοσπαστικής Αριστεράς τηρεί σιγή ισχύος για το θέμα, όταν δεν το αποδέχεται (η Αριστερά γενικά έχει παρασυρθεί εδώ και πολλά χρόνια σε μια απόλυτα οικονομίστικη θεώρηση του σχολείου με αποτέλεσμα τη σύγχυση που επικρατεί σήμερα μπροστά στις νέες εξελίξεις).
Στο ελληνικό Σχολείο η ιδέα της «ενδοσχολικής βίας» είναι σχετικά νεαρή. Με έναν ειρωνικό τρόπο το λανσάρισμά της συμπίπτει με την εποχή «το μνημόνιο είναι ευλογία». Είναι μέσα σ’αυτή την εποχή της Κρίσης και της καταστροφής εκατοντάδων χιλιάδων ζωών που το πλαίσιο της ιδέας της «ενδοσχολικής βίας» μου φαντάζει ακόμη πιο επικίνδυνο. Μέσα σ’αυτό το πλαίσιο τα προβλήματα των παιδιών εξατομικεύονται και συνεπώς ψυχολογικοποιούνται. Η βία ως μια κατάσταση που εξαπολύεται από το ίδιο το κράτος απέναντι στις ζωές μας και ποτίζει κάθε πτυχή τους, απλά εξαφανίζεται. Όλη η ιστορία πια είναι να δούμε «πού είναι το πρόβλημα» με το κάθε παιδί που μπαίνει στο μικροσκόπιο. Η βία εξετάζεται σαν μια ατομική υπόθεση και, ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν τεχνικές που μπορεί να αμβλύνουν την κατάσταση, τελικά δικαιολογείται ως τέτοια και το σύστημα που την παράγει αθωώνεται πανηγυρικά. Δεν είναι λοιπόν ο κόσμος μας που έχει το πρόβλημα, είναι το κάθε παιδί. Αυτά τα ίδια παιδιά που πια δεν μπορούν να μας φέρουν το συμβολικό αντίτιμο για κάποιο μουσείο ή παράσταση, που δεν έχουν να πάρουν κάτι να φάνε στο διάλειμμα, που γυρνούν σπίτι για να ζήσουν το υπόλοιπο της μέρας με την απόγνωση των άνεργων γονιών τους, που για μέλλον βλέπουν την ερήμωση, αυτά τα παιδιά που δεν τα ακούει κανείς και μόνο τα λοιδορεί, είναι τα παιδιά που «έχουν προβλήματα».
Η εκστρατεία κατά της «ενδοσχολικής βίας» όμως έχει και μια άλλη λειτουργία. Μεταλλάσσει δραματικά τη σχέση εκπαιδευτικού-παιδιού. Ο παιδαγωγικός ρόλος του εκπαιδευτικού υποχωρεί μπροστά στο νέο ρόλο του παιδονόμου/ψυχολόγου/αξιολογητή. Το νέο σχολείο είναι ένα κάτεργο ολικού ελέγχου. Τα «στελέχη» είναι οι παιδονόμοι του εκπαιδευτικού, ο εκπαιδευτικός είναι ο παιδονόμος των μαθητών/ριων. Κάθε πόρτα ελεύθερης έκφρασης κλείνει ερμητικά μην τυχόν και βγει απ’αυτή κάτι «αποκλίνον». Η παιδαγωγική ελευθερία των εκπαιδευτικών καταργείται, η ελεύθερη έκφραση των παιδιών (σωματική, συναισθηματική, πνευματική) καταργείται επίσης. Το σχολείο διαμορφώνεται ως ένας χώρος στον οποίο επικρατούν τα «προληπτικά μέτρα». Οι υπέρμαχοι της ιδέας αυτής βέβαια έχουν (σαν πλασιέ ασφαλειών ζωής) πάντα κάποιο κακό λόγο να πουν για να σε πείσουν: κι αν κάποιος χτυπήσει το παιδί σου? Κι αν κάποιος το προσβάλλει? Δεν θα ήθελες ο χώρος του σχολείου να ελέγχεται απόλυτα ώστε να μην συμβούν αυτά? Κι αν οι εκπαιδευτικοί δεν φτάνουν να αστυνομεύσουν όλο το χώρο? Μήπως θα ήταν καλό να βάλουμε και μια κάμερα? Ή ακόμη, μήπως να σκεφτόμαστε έναν ανιχνευτή μετάλλων στην είσοδο? Ο κατάλογος της καταστροφολογίας δεν κλείνει φυσικά ποτέ. Η επιλογή ήταν πάντα η ίδια: ή «τα δίνουμε όλα» στην πρόληψη και τον έλεγχο, στην αστυνόμευση δηλαδή, ή οι προσπάθειές μας στρέφονται στη ρίζα του κακού, στο ίδιο το κοινωνικό σύστημα. Αλλά ποιος από τους γραφειοκράτες και τις επιτροπές θα ήθελε κάτι τέτοιο?
Μια ακόμη παράμετρος της υστερίας είναι ότι υπονομεύει την ίδια την παιδαγωγική πράξη. Έγραψα και παλιότερα ότι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που μπορούμε να κάνουμε θεωρώντας την Εκπαίδευση είναι το να την αντιμετωπίσουμε σαν μια συλλογή δεξιοτήτων και «γνώσεων» ενός συγκεκριμένου ατόμου. Η Εκπαίδευση είναι μια διαδικασία κοινωνική και ως τέτοια διδάσκει πολύ περισσότερα από τις «ξερές» γνώσεις των διαφόρων αντικειμένων. Μέσα στη σχολική τάξη, στη ζωή της τάξης, το παιδί μπορεί να πάρει σημαντικά μαθήματα. Μπορεί να εκτιμήσει την αξία της συνεργασίας, να συνειδητοποιήσει ότι έχει να μάθει ακόμη κι από τα λάθη των άλλων παιδιών, να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο να μην τα καταφέρει σε μια δοκιμασία και να κρίνει πού χρειάζεται βελτίωση, να σταθεί δίπλα σε ένα άλλο παιδί σε κάποιο πρόβλημά του ή ακόμη και σε μια σκανταλιά που σκάρωσε, να αστειευτεί και να αυτοσαρκαστεί, να προσπαθήσει να λύσει μια άσκηση Χημείας ενώ δεν μπορεί να πάρει τα μάτια του από το μπροστινό θρανίο που κάθεται ο έρωτάς του, να αγαπήσει τη γνώση σαν κάτι που κάνει όλη την τάξη λίγο καλύτερη. Το να λέει κάποιος ότι χρειαζόμαστε ένα ειδικό πρόγραμμα πρόληψης ενάντια στην «ενδοσχολική βία» σημαίνει ότι αυτόματα ακυρώνει το παιδαγωγικό ευεργέτημα της διδασκαλίας της «Ελένης» και την «Αντιγόνης», της προσπάθειας να λύσουμε όλοι μαζί ένα πρόβλημα Μαθηματικών, της κατανόησης των νόμων κίνησης της Φύσης και των Κοινωνιών. Με λίγα λόγια, είναι μια ευθεία παραδοχή ότι τελικά η Εκπαίδευση δεν μπορεί να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, ότι καλύτερο άνθρωπο σε κάνουν οι «δράσεις κατά της ενδοσχολικής βίας». Αν αναρωτιέσαι ποιες είναι αυτές οι δράσεις, δεν θα εκπλαγείς από την απάντηση: Διαλέξεις από «ειδικούς» (ψυχολόγους δηλαδή, μιας και είπαμε ότι τα παιδιά «έχουν πρόβλημα»), σεμινάρια της Αστυνομίας στα μικρά παιδιά (για να βελτιωθεί και το κλίμα μεταξύ του υποτελούς και του επιστάτη του), συζητήσεις στην τάξη για την καλή συμπεριφορά και «συμβόλαια τάξης» (έτσι, για να φορτώνεται το παιδί και με την παραπανίσια ενοχή ότι έσπασε και το συμβόλαιο αν κάνει μια βλακεία. Μια διαδικασία που αυτόματα το καθιστά αποδιοπομπαίο).
Αυτά λοιπόν είναι τα νέα της «ενδοσχολικής βίας». Τα παιδιά «έχουν προβλήματα». Όλως παραδόξως, τα πραγματικά προβλήματα που γεννά το εκπαιδευτικό μας σύστημα ούτε καν αναφέρονται στους τόμους που έχουν γραφεί τα τελευταία χρόνια. Η εξετασιομανία και η συνεχής αξιολόγηση/πιστοποίηση του παιδιού που τσακίζει κάθε φυσική δίψα για μάθηση, το τέρας των Πανελλαδικών Εξετάσεων που έχει οδηγήσει χιλιάδες παιδιά στην απόγνωση και δεκάδες ακόμη και στην αυτοκτονία, ο αυταρχισμός και η εντατικοποίηση, ο απίστευτος ανταγωνισμός που ισοπεδώνει το χαρακτήρα του παιδιού, το συνεχές ταξικό ξεσκαρτάρισμα. Ψάξε σε κάθε εγκύκλιο, σκάλισε τα πρακτικά κάθε σεμιναρίου και θα δεις ότι δεν υπάρχει ούτε λέξη για όλα αυτά, γιατί αυτό το σχολείο είναι που θέλουν τα αφεντικά. Αν λοιπόν καλοπροαίρετα λες «γιατί να μην κάνουμε κι αυτά τα προγράμματα κατά της βίας?», αναρωτήσου γιατί τόσα χρόνια το κράτος δεν έχει κάνει τίποτα για τα σοβαρά προβλήματα της Εκπαίδευσης παρά τους τόνους προτάσεων των εκπαιδευτικών?
Η άποψή μου είναι απλή. Τα προβλήματα της Εκπαίδευσης δεν λύνονται με περισσότερο έλεγχο, αλλά με περισσότερη Δημοκρατία και Ελευθερία.
Ενιαίο, δημόσιο και δωρεάν, πολυτεχνικό σχολείο για όλα τα παιδιά, κατάργηση κάθε μορφής εξετάσεων και βαθμολογίας, σχολικές και μαθητικές κοινότητες που θα διοικούν αμεσοδημοκρατικά το σχολείο, γενναία αύξηση στη χρηματοδότηση για να μπορούν να γίνουν τα σχολεία χώροι που θα καλύπτουν όλες τις δημιουργικές ορμές της νεολαίας.
Όλα αυτά, μαζί με την εμπλοκή ολόκληρης της τριμερούς σχολικής κοινότητας στους κοινωνικούς αγώνες για την απόκρουση της καπιταλιστικής επιθετικότητας και την κοινωνική αλλαγή. Στις φράσεις-κλισέ κάθε πολιτικού και «στελέχους» είναι ότι «το σχολείο πρέπει να διαμορφώνει υπεύθυνους πολίτες». Ε, ας το κάνουμε κάποια στιγμή πράξη αυτό, αλλά με ειλικρίνεια, όχι να λέμε «υπεύθυνους» και να εννοούμε «υποταγμένους»!
Ξέρω, κάθε φορά που φτάνω στον επίλογο, στο «δια ταύτα», ξυνίζεις τα μούτρα σου. Σου φαίνονται πολύ προπαγανδιστικά όλα αυτά που προτείνω και μάλλον ουτοπικά. Εντάξει, αν λοιπόν αυτά σου φαίνονται ουτοπικά, ας συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που κάναμε τόσα χρόνια μπας και φιλοτιμηθεί να δουλέψει. Ας εντείνουμε το πλαίσιο του Ελέγχου μέχρι να μην μπορούμε καν να ανασάνουμε. Τότε θα είμαστε όλοι ασφαλείς. Άνευροι και ψόφιοι, άβουλοι και μαριονέτες. Αλλά ασφαλείς…

Αριστεία, ελίτ, αριστοκρατία

Αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Κώστα Βούλγαρη από την Αυγή:
Πολύς λόγος έγινε για την, περιβόητη πια, αποστροφή του λόγου του Αριστείδη Μπαλτά, όσον αφορά τις θεσμοθετημένες δομές αριστείας στη μέση εκπαίδευση. Το μοτίβο τής αντιπαράθεσης ήταν πάντα το ίδιο: ισοπέδωση. Μερικοί μάλιστα προσέθεταν δίπλα στο ουσιαστικό «ισοπέδωση» και το επίθετο «επαναστατική», με ειρωνικές συνδηλώσεις. Υπήρξε όμως και ο εξ αριστερών αντίλογος στους επικριτές, με βασικό επιχείρημα ότι αυτή η κριτική προς τη θέση του Μπαλτά εκφράζει ελιτίστικες και αριστοκρατικές αντιλήψεις.

Θα παρακάμψω πολλά σοβαρά θέματα, που άπτονται κοινωνιολογικών, παιδαγωγικών, και τόσων άλλων πτυχών, και θα επικεντρώσω μόνο σε ένα, ιδεολογικού χαρακτήρα ζήτημα, καταθέτοντας ένα πρώτο συμπέρασμα: και οι δύο αυτές αντιλήψεις, των επικριτών και των υπερασπιστών, απηχούν έναν αφόρητο κρατισμό, καθώς και μπόλικο κομφορμισμό.

Οι μεν θέλουν, ως αποστολή του δημόσιου εκπαιδευτικού μηχανισμού, την επιλογή και την προαγωγή των «άξιων». Δηλαδή, την αναπαραγωγή της κυρίαρχων ιδεολογικών στερεοτύπων περί αξιοσύνης και αριστείας, τα οποία απηχούν και αναπαραγάγουν την κοινωνική κυριαρχία κάποιων στρωμάτων και κοινωνικών κατηγοριών. Η εκπαίδευση ως μηχανισμός αναπαραγωγής της κυριαρχίας τους.

Οι άλλοι, προτάσσουν την άμβλυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και προϋποθέσεων, μέσω της εκπαίδευσης, διά της άνευ όρων υποστήριξης των πιο αδύναμων μαθητών. Ώστε, όλοι οι μαθητές να είναι «καλοί», και άρα να ανέλθουν κοινωνικά. Πρόκειται για το αίτημα ο εκπαιδευτικός μηχανισμός, της αστικής δημοκρατίας, να αναλάβει να υπερκεράσει και να καταργήσει τον ταξικό χαρακτήρα της κοινωνίας, εγκαθιδρύοντας έναν «βαθύ κομμουνισμό», εδώ και τώρα...

Και οι δύο αντιλήψεις προϋποθέτουν το κράτος, ως εργαλείο αυτών των ακραιφνών ιδεολογικών στοχεύσεων. Όμως, η αντίληψη που εισήγαγε ο Μπαλτάς ήταν διαφορετική. Έκανε λόγο για δημοκρατική εκπαίδευση. Τι σημαίνει αυτό; Ισοπέδωση, απαντούν οι μεν. Ισότητα, απαντούν οι άλλοι.

Η δικιά μου εντύπωση, βλέποντας την προγραμματική ομιλία του Αριστείδη Μπαλτά, ήταν πως μιλούσε για την αστική νομιμότητα, για την αποκατάστασή της. Γι' αυτό και έκανε λόγο για την τραγική συνθήκη, να θεωρούνται σήμερα ως καλά σχολεία τα ιδιωτικά. Δηλαδή, όσα προϋποθέτουν συσσωρευμένο χρήμα για τους γονείς των μαθητών. Όμως όλοι γνωρίζουμε πώς ακριβώς σωρεύεται το χρήμα κατά τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας, δηλαδή σε στενή διαπλοκή με το κράτος. Απ' τον επιχειρηματία με τις κρατικές προμήθειες, μέχρι αυτόν που παίρνει φακελάκι ή γρηγορόσημο, ή κινείται στις υπόλοιπες, και τόσες πολλές, γκρίζες ζώνες της παραοικονομίας. Σχεδόν μόνο αυτοί έχουν, πια, την οικονομική άνεση να στέλνουν τα παιδιά τους στα ιδιωτικά σχολεία. Τι σημαίνει όμως αυτό; Όλοι οι μαθητές τους είναι «άριστοι»; Μάλλον όχι. Κι εκεί υπάρχουν κακοί μαθητές, μέτριοι, πολύ καλοί.

Απλώς, αυτά τα σχολεία έχουν όλες τις τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις να είναι καλά. Δηλαδή, έχουν καθηγητές, βιβλία, θέρμανση, και όλα τα «προαπαιτούμενα». Έχουν όσα συνήθως λείπουν από τα δημόσια σχολεία. Ανεξάρτητα από το αν ο γονιός πληρώνει φαντασιωνόμενος την επιβεβαίωση της κοινωνικής του υπεροχής, τα ιδιωτικά σχολεία απλώς υπερβαίνουν πολλές από τις παθολογίες των δημόσιων σχολείων, εκείνες που προκύπτουν από την εκπαιδευτική πολιτική, αλλά και από την παροιμιώδη νεοελληνική δημοσιοϋπαλληλική αντίληψη. Τίποτα περισσότερο. Για παράδειγμα, οι περιβόητες «πολιτιστικές δραστηριότητες» των ιδιωτικών σχολείων, που τις προβάλλουν σαν «κράχτη», απλώς επιβεβαιώνουν την αμορφωσιά και την αδιαφορία των γονέων, που πιστεύουν ότι η κουλτούρα αποκτάται πληρώνοντας.

Τι σημαίνει λοιπόν δημοκρατική εκπαίδευση; Σημαίνει, να γίνουν όλα τα δημόσια σχολεία, από άποψη προαπαιτούμενων (καθηγητές, υποδομή κλπ) σαν τα ιδιωτικά. Ώστε, η αστική δημοκρατία να παρέχει σε όλους τους μαθητές τις ίδιες εκπαιδευτικές προϋποθέσεις. Αυτό βεβαίως συνεπάγεται περισσότερα χρήματα για τη δημόσια εκπαίδευση, όμως προϋποθέτει και συστηματική, εξαντλητική κριτική στη γραφειοκρατική αντίληψη που κυριαρχεί στο δημόσιο σχολείο και διαιωνίζει τις παθολογίες του (αδικώντας έτσι και ακυρώνοντας τις προσπάθειες πολλών άξιων, άριστων εκπαιδευτικών).

Κατά τα λοιπά, όσο και να φαντασιώνονται οι εύποροι γονείς και οι δύσμοιροι μαθητές ότι, πηγαίνοντας σε ένα ιδιωτικό ή σε ένα πρότυπο σχολείο, ανοίγει ο δρόμος για την ένταξή τους σε κάποια απόλυτη ελίτ, πλανώνται οικτρά. Άπειρες γύρω μας οι τραγικές, επηρμένες φιγούρες τέτοιων αποφοίτων. Στην πραγματικότητα, απλώς διευκολύνονται ώστε να ενταχθούν σε αυτό το κρατικοδίαιτο σύμφυρμα στρωμάτων και κατηγοριών που κυριαρχεί κοινωνικά, αφού κάτι τέτοιο χρειάζεται γνωριμίες, ένα «καλό χαρτί» και προγύμναση στη λογική της «ανόδου». Την ένταξη σε αυτό ακριβώς το στάτους προβάλλει και η εξ αντανακλάσεως αντίπαλη αντίληψη, μόνο που επιθυμεί η «άνοδος» να είναι για όλους...

Όμως, δημοκρατικό σχολείο είναι (και αυτό το ανέφερε ο Μπαλτάς) η παίδευση των εφήβων, η απόκτηση μαθησιακών δυνατοτήτων, η διαμόρφωσή τους ως κοινωνικών προσωπικοτήτων. Σήμερα δε, που ο κοινωνικός αποκλεισμός έχει σαν αποτέλεσμα και τον σχολικό αποκλεισμό, ενώ επιπλέον οι μαθητές (και των ιδιωτικών σχολείων) προστρέχουν απαραιτήτως στα φροντιστήρια, διά των οποίων υψώνεται ένα δεύτερο τείχος σχολικού αποκλεισμού, η αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης και η ουσιώδης ένταξη όλων των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί επίσης ένα εξόχως δημοκρατικό πρόταγμα.

Ποιοι τελικά θα αποτελέσουν ιστορικά την όντως ελίτ, και όχι τις προνομιούχες κοινωνικές κατηγορίες, είναι άλλο θέμα, και δεν εξαρτάται από τη σχολική αριστεία. Άλλωστε, αν δεν μιλάμε με όρους νομής της εξουσίας, κρατικής δίαιτας, διαπλοκής, γραφειοκρατίας, αλλά με όρους αστικής δημοκρατίας, όπως επαναστατικά αυτή εγκαθιδρύθηκε, η μόνη θεμιτή ελίτ είναι εκείνη του πνεύματος, των ιδεών, των τεχνών, των επιστημών. Και τα εμπειρικά δεδομένα δείχνουν πως στη μεγάλη τους πλειονότητα όσοι διακρίνονται σε αυτά τα πεδία δεν προέρχονται από τα «καλά σχολεία». Αλλά και όσοι προέρχονται, είναι εκείνοι που αμφισβήτησαν τη λογική αυτών των σχολείων, όπως ο ίδιος ο Μπαλτάς, και τώρα ως υπουργός.

Όμως, και με ένα απολύτως δημοκρατικό σχολείο, δεν μπορούν να γίνουν όλοι φιλόσοφοι και καλλιτέχνες, όσο και αν βοηθηθούν από το εκπαιδευτικό σύστημα οι αδύναμοι μαθητές. Δεν μπορούν όλοι να γίνουν ποιητές. Ποιηματογράφοι βεβαίως μπορούν να γίνουν, δηλαδή ικανοί να γράψουν ένα αξιοπρεπές ποίημα, ή και πεζό, όπως κάθε μορφωμένος άνθρωπος. Αυτή τη μόρφωση οφείλει να δίνει το σχολείο, σε όλους. Κι εδώ, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, που θα καταστήσει το Λύκειο αυτόνομη και επαρκή εκπαιδευτική βαθμίδα, είναι ιδιαίτερα κρίσιμη.

Αλλά εκείνος ο διαφορετικός τρόπος, να δούμε τον κόσμο, και τον εαυτό μας μέσα σε αυτόν, που μόνο η τέχνη μας προσφέρει, θα παραμείνει στην αρμοδιότητα των ποιητών (ακόμα και στον σοσιαλισμό, όπως μας έδειξε η ιστορική πείρα...). Γιατί οι ποιητές, όπως και οι επιστήμονες, δηλαδή όσοι κομίζουν πράγματα, εκείνοι που διανοίγουν και προωθούν την τέχνη και τη γνώση σε νέες περιοχές, δεν προκύπτουν απλώς μέσα από τη σχολική εκπαίδευση, ακόμα κι αν είναι η πλέον δημοκρατική, αλλά κυρίως από την «παράλληλη» και τη «μετέπειτα». Δηλαδή, από τη συστηματική μαθητεία στο ίδιο το πεδίο τους, καλλιτεχνικό ή επιστημονικό, ιδίοις αναλώμασι. Σε μια συνθήκη αγωνιστικής συνύπαρξης και διαφοράς. Με κίνητρο την πεποίθηση ότι η όποια υπεροχή, αλλά κυρίως η προσωπική πραγμάτωση, αφορά το ίδιο το πεδίο τους, και τη θέση τους μέσα σε αυτό, με όρους αισθητικούς και επιστημονικούς, και όχι διά του ματαιόδοξου ατομικισμού ή διά της λαϊκίστικης ισοπέδωσης.

(Τυπικό παράδειγμα της πρώτης εκδοχής, η σεμνή διαδρομή τού ίδιου του Μπαλτά, εξαίρετου καθηγητή και ρηξικέλευθου στοχαστή, ενώ της δεύτερης η καθεστωτική διαδρομή ενός από τους επικριτές του, του κ. Τάκη Θεοδωρόπουλου, συμβατικού συγγραφέα και αρθρογράφου της Καθημερινής - κι οι δυο τους στα ίδια σχολεία φοίτησαν, εδώ και στη Γαλλία, ακόμα και σ' αυτό της ανανεωτικής αριστεράς...)

Πηγή: Η Αυγή

Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015

Run Samarun, run!

Αντιγράφουμε από το kartesios.com
Στις 19 Ιανουαρίου 2015, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ τρομοκρατούσε τους πολίτες με την τεράστια ευκολία που τον διακρίνει, γράφοντας ότι την Παρασκευή θα ξυπνούσαμε δίχως ευρώ. Τη σύλληψη αυτής της άθλιας ιδέας είχε ο άνθρωπος με τις τρίχες ανάμεσα στα δάχτυλα, Νίκος Ευαγγελάτος.

Η «ενημερωτική» ιστοσελίδα του ανθρώπου με τις τρίχες ανάμεσα στα δάχτυλα ξεπέρασε κάθε τρομολαγνικό πήχη που έβαζαν τόσο καιρό το MEGA, o ANT1, ο Αλαφούζος και ο Μπόμπολας. Δεν ήταν το μόνο δημοσίευμα του newsit.gr που έσπερνε πανικό στους Έλληνες και το χρησιμοποιούσαν ως επιχείρημα οι υποψήφιοι της ΝΔ. Ούτε φυσικά ήταν το μόνο Μέσο που χρησιμοποιούσε την τρομοκρατία. Εδώ, μάλιστα, έχουμε το παράδοξο να χρησιμοποιεί το newsit ως «πηγή» του δικού του άρθρου την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», αλλά το άρθρο στο οποίο παραπέμπει να είναι σαφέστατα πιο ψύχραιμο και αναλυτικό, δίχως πάντως η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» να διαμαρτυρηθεί. Μάλλον δεν την χάλασε το αποτέλεσμα.

Την προηγούμενη ημέρα, δηλαδή στις 18 Ιανουαρίου, το newsit του Ν. Ευαγγελάτου είχε δώσει ακόμη ένα ισχυρό χτύπημα στην ψυχραιμία, με άρθρο που είχε τίτλο «Η ΕΚΤ θα εξαιρέσει την Ελλάδα από τις αγορές ομολόγων για να μην κάνει δώρο στον ΣΥΡΙΖΑ – Κίνδυνος οι μαζικές αναλήψεις» χρησιμοποιώντας πάλι ως πηγή την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», αλλά και την Deutsche Welle, δίχως όμως συγκεκριμένες παραπομπές.

Και μόνο αυτά τα δύο κείμενα θα μπορούσαν να προκαλέσουν την παρέμβαση της Δικαιοσύνης. Η Δικαιοσύνη δεν παρενέβη. Αντιθέτως, τέτοιου είδους άρθρα έγιναν υλικό στις προεκλογικές κινήσεις του Σαμαρά, του Γεωργιάδη και αρκετών υποψηφίων της ΝΔ.

Ο στόχος αυτής της προσπάθειας τρομοκράτησης των πολιτών ήταν σαφέστατος. Η δημιουργία ενός bank run, ενός τραπεζικού πανικού που θα έστελνε τους καταθέτες να αποσύρουν τα χρήματά τους. Ο σκοπός λοιπόν ήταν ουσιαστικά η δημιουργία ενός προβλήματος στη χώρα. Όλοι αυτοί συνεργάστηκαν για να φέρουν μία κατάρρευση στις τράπεζες και στην οικονομία ώστε να εκμεταλλευτούν πολιτικά το μπάχαλο.

Έτσι πολιτεύονται. Τόση είναι η αξία των επιχειρημάτων τους. Αυτή είναι η μόνη τους αγωνία. Να μείνουν γαντζωμένοι στην εξουσία πάση θυσία. Θυσιάζοντας ακόμη και τη χώρα που υποτίθεται ότι θέλουν να σώσουν. Και επιτρέψτε μου να είμαι βέβαιος ότι ο Σαμαράς δεν επιθυμούσε να έχουν αυτό το περιεχόμενο οι δηλώσεις Ντράγκι σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση.

Δεν ήθελε να ενταχθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δεν εξηγείται διαφορετικά η δήλωσή του στις 20 Ιανουαρίου στην οποία ανέφερε: «Να εύχονται στον ΣΥΡΙΖΑ να μην εξαιρεθεί την Πέμπτη η χώρα μας από την ποσοτική χαλάρωση εξαιτίας του κ. Τσίπρα και των οικονομικών του εγκεφάλων! Να εύχονται να μην απομονωθεί η χώρα μας από τις υπόλοιπες 18 χώρες της Ευρωζώνης!».

Μα πότε είχε ζητήσει ο Τσίπρας και οι οικονομικοί του εγκέφαλοι να εξαιρεθεί η Ελλάδα από το πρόγραμμα της ΕΚΤ; Κι από πότε ένα κόμμα που δεν ήταν στην κυβέρνηση μπορεί να παίξει ρόλο σε αποφάσεις της ΕΚΤ; Πώς θα μπορούσε να διαμορφώσει κατάσταση στην ΕΚΤ και στις Βρυξέλλες μία αξιωματική αντιπολίτευση; Τίποτε από αυτά δε θα μπορούσαν να συμβούν και ούτε η ΕΚΤ θα έπαιρνε τις αποφάσεις της με γνώμονα δηλώσεις κομμάτων σε όποια χώρα της Ευρωζώνης γίνονταν εκλογές. Είναι ηλίθιο και σαν σκέψη.

Ο Σαμαράς το μόνο που έκανε ήταν να ετοιμάζει έναν «ένοχο». Ήταν τόσο βέβαιος ότι η Ελλάδα δε θα έμπαινε στο πρόγραμμα της ΕΚΤ που ήδη είχε ετοιμάσει τα λογύδριά του. Και φυσικά όχι μόνο ο Σαμαράς αλλά και όλα τα κορυφαία φασιστικά στοιχεία της οργάνωσής του.

Ένα bunk run είχαν σχεδιάσει ο Σαμαράς με τους αυλικούς και τους συνεργάτες του. Μέχρι και λίγα λεπτά πριν ανακοινωθεί ότι η Ελλάδα τελικά μπαίνει στο πρόγραμμα της ΕΚΤ, ιδού τι έγραφε η ιστοσελίδα του Νίκου Ευαγγελάτου: «Αυξημένες από 15 έως 20% και σήμερα οι εκροές καταθέσεων – Πάνω από 1 δισ έφυγαν από τις τράπεζες».

Αυτό θα συμβαίνει μέχρι και την τελευταία στιγμή που θα ανοίξουν οι κάλπες. Δε μπορούν να το πιστέψουν ότι Βρυξέλλες, Βερολίνο και ΔΝΤ πέταξαν στα σκουπίδια τον αχυράνθρωπό τους. Δε μπορούν να πιστέψουν ότι ο πρωθυπουργός που τους είχε υποσχεθεί ότι θα τους τάιζε και θα τους προστάτευε για πολλά χρόνια, εκπαραθυρώθηκε.

Δεν ξέρω τι άλλη ακρότητα μπορούν να κάνουν. Ο πανικός είναι επικίνδυνο πράγμα. Ο Σαμαράς σύρθηκε την Πέμπτη σε ένα δήθεν διάγγελμα στο οποίο και πάλι κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ για τις ανακοινώσεις Ντράγκι. Ίσως σκέφτηκε ότι αφού το έγραψε, τζάμπα να πάει; Και είπε σε αυτό το τάχα μου διάγγελμα «Η σημερινή απόφαση της ΕΚΤ το λέει καθαρά. Χωρίς κλείσιμο της αξιολόγησης από τους δανειστές μας για το υφιστάμενο πρόγραμμα που πρέπει να τελειώσει σε ένα μήνα, τέλη Φεβρουαρίου, θα είμαστε αποκλεισμένοι. Και θα συνεχίσουμε να είμαστε σε αναστολή, όσο δεν κλείνει με επιτυχία αυτή η αξιολόγηση».

Μα, πού πήγε το success story; Πού πήγε η πρόωρη οριστική έξοδος; Τα μνημόνια που έσχιζε κάθε μέρα; Η απίστευτη οχύρωση της Οικονομίας; Η τόση ανάπτυξη; Η απίστευτη επιτυχία; Πού πήγαν όλα αυτά; Η θωράκιση του τραπεζικού συστήματος; Η επιτυχία των stress test των τραπεζών; Όλα αυτά μπορούν να γκρεμιστούν από μία αξιολόγηση; Ήταν ψέμα όλα αυτά; Ναι! Ήταν ένα τεράστιο ψέμα. Ένα φτύσιμο στα μούτρα μας.

Όλα όμως εδώ πληρώνονται. Κι εφόσον όλο το σχέδιο πήγε άπατο και δεν έγινε bank run, αυτός που το έστησε έναν τρόπο έχει να γλιτώσει. Run Samarun, run!

Κριτική στις αντιλήψεις του ΙΕΠ με αφορμή το περιεχόμενο της επιμόρφωσης των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών

Ανάμεσα στα άλλα περίεργα της εισαγωγικής επιμόρφωσης των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών από το ΙΕΠ, δόθηκε προς διαπραγμάτευση στους/τις επιμορ...