Διαδικτυακό Επιστημονικό Συνέδριο «Το Σχολείο της Συμπερίληψης: Πραγματικότητα και Προοπτικές» [6/11 - 7/11]

 

Άγνοια...

Μένω έκπληκτος, όχι μόνο από την επική αντίδραση του μικρού μαθητή στη θέα του πρωθυπουργού στην αυλή του σχολείου (1-6-2020), αλλά κυρίως από την ΑΓΝΟΙΑ όλων αυτών των ανθρώπων (εκπαιδευτικών και πολιτικών) που θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι η παρουσία καναλιού, όπως και η καταγραφή των μαθητών, εντός σχολικού χώρου ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ!!! 

Απαιτεί ειδική άδεια που εκδίδει (κατόπιν αίτησης του καναλιού) η Διεύθυνση Σπουδών του ΥΠΑΙΘ...

Εκτός αν οι νόμοι δεν ισχύουν κατά την παρουσία της Υπουργού...
 

Αναπαράγουμε το βίντεο που προβλήθηκε σήμερα από το Star και αναμένουμε...

ΥΓ. Εμείς, ως εκπαιδευτικοί, όταν "ανεβάζουμε" εικόνες από μια σχολική γιορτή στην ιστοσελίδα του σχολείου, έχουμε την υποχρέωση να πάρουμε έγγραφη συναίνεση των γονέων και να αλλοιώσουμε τα πρόσωπα των παιδιών. Εδώ 13 παιδιά φαίνονται και ο πρωταγωνιστής πιτσιρικάς άθελά του βρίσκεται σε θέα στο πανελλήνιο...

Κριτική ανάλυση των παιδαγωγικών επιπτώσεων της αύξησης του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα

             Γιάννης Κουφόπουλος

Δάσκαλος, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου

Το Άρθρο 50 (στην αρχική μορφή του κατατέθηκε ως άρθρο 49 και προέβλεπε 24 μαθητές ανά τμήμα και ελάχιστο όριο 20 μαθητές) του υπό ψήφιση νόμου για την Παιδεία περιλαμβάνει «Ρυθμίσεις για τη λειτουργία των σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης». Ειδικότερα στην παράγραφο 3 αναφέρεται:

3. Η παρ. 2 του άρθρου 7 του π.δ. 79/2017, αντικαθίσταται ως εξής: «2. Ο μέγιστος αριθμός μαθητών ανά τμήμα είναι είκοσι πέντε (25). Από επταθέσιο σχολείο και άνω ο ελάχιστος αριθμός των μαθητών δεν μπορεί να είναι μικρότερος από δέκα πέντε (15) ανά τμήμα»

Αφού καταγράψουμε ότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει:

22, μέγιστο όριο μαθητών ανά τμήμα. 

12 ελάχιστο όριο μαθητών σε επταθέσια και άνω σχολεία.

 …παραθέτουμε το απόσπασμα της αιτιολογικής έκθεσης του Νομοσχεδίου:

«Οι αλλαγές του παρόντος άρθρου κρίνονται κατά λογική αναγκαιότητα επιβεβλημένες, κατόπιν της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των τροποποιήσεων που επέφερε ο ν. 4589/2019 (Α΄ 13) στα ελάχιστα και στα μέγιστα όρια των τμημάτων νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων. Οι τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 2019-2020, οδήγησαν κατά περίπτωση στη δημιουργία πλασματικών κενών, με τμήματα υπερβολικά μικρότερα απ’ όσο ορίζουν τα πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης και οι βασικές παραδοχές της ορθολογικής κατανομής προσωπικού. Αυτό είχε ως συνέπεια, σε αρκετές περιπτώσεις, η κατά τον βέλτιστο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο κατανομή προσωπικού να δυσχεραίνεται σημαντικά. Η παρούσα ρύθμιση αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα, και εναρμονίζει, χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, τα όρια των εν λόγω τμημάτων με τους κανόνες της παιδαγωγικής επιστήμης και της ορθολογικής κατανομής προσωπικού για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών των μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε όλη την Επικράτεια.

Θα αναφέρουμε ενδεικτικά, κάποιες από τις συνέπειες που θα έχει η εφαρμογή του άρθρου 50 του νόμου αυτού:

• “Εξαφάνιση” τεράστιου αριθμού τμημάτων στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που μπορεί να φτάσει τα 800 με 1000 σε βάθος πενταετίας, αριθμός που ισοδυναμεί με τη δυναμικότητα τουλάχιστον 100 οκταθέσιων δημοτικών σχολείων (θεωρώντας το οκταθέσιο, ως μέσο όρο του ελληνικού σχολείου), στοιχείο που από μόνο του καταδεικνύει την πραγματική στόχευση του συγκεκριμένου άρθρου του νόμου.
• Συγχωνεύσεις, οργανικές υποβαθμίσεις σχολείων, συμπτύξεις τμημάτων κοκ. ως συνεπαγωγή των παραπάνω.
• Κατάργηση de facto της έννοιας “οργανική θέση”, αφού θα υπάρχουν υποχρεωτικές μετακινήσεις μονίμων εκπαιδευτικών.
• Κατάργηση ουσιαστικά, των ορίων των σχολείων, ενός σημαντικού στοιχείου του χαρακτήρα του δημόσιου σχολείου, καθώς σημαντικός αριθμός μαθητών θα μετακινείται αναγκαστικά σε άλλο σχολείο και ενίοτε σε άλλη συνοικία.

Και αν τα παραπάνω είναι αρκετά να δώσουν το έναυσμα οξύτατης κριτικής στο Νόμο, δεν πρέπει να παρακαμφθεί ως δευτερεύουσας σημασίας το σημείο εκείνο που αφορά στον αριθμό των 25 μαθητριών/μαθητών ανά τμήμα (αυτός θα είναι πλέον ο αριθμός των παιδιών στα περισσότερα τμήματα Α’ τάξης και στις άλλες τάξεις σε βάθος χρόνου) και τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις του στην παιδαγωγική λειτουργία της τάξης.

Αναλυτικότερα:

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, υπήρξε κάποια αξιολόγηση (κρατείται μυστική ως φαίνεται, αφού δεν έχει δημοσιοποιηθεί έως σήμερα) για τα ελάχιστα και μέγιστα όρια που προσδιόρισε την εισήγηση της αύξησης του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα. Πέρα από την αυτονόητη αμφισβήτηση που δημιουργεί η επίκληση μιας μη δημοσιευμένης και πιθανόν ανύπαρκτης αξιολόγησης, τα στοιχεία που υπάρχουν¹ δείχνουν το ακριβώς αντίθετο, ότι δηλαδή ήταν ώριμες οι συνθήκες (αφενός παιδαγωγικά επωφελής η μείωση του μεγέθους της τάξης, αφετέρου χωρίς κόστος για το Δημόσιο λόγω της κλιμακούμενης μείωσης του μαθητικού πληθυσμού), που οδήγησαν το 2019 στην ψήφιση του άρθρου 74 του ν. 4589/2019 ΦΕΚ.A.13/2019 που μείωνε σε 22 τον ανώτατο αριθμό των μαθητών ανά τάξη².  (Μέγεθος τάξης και αριθμός μαθητών ανά τμήμα χρησιμοποιούνται στο παρόν ως ταυτόσημες έννοιες).

Η συνέχεια της ανάγνωσης της αιτιολογικής έκθεσης για το άρθρο 49, δίνει τους λόγους για τους οποίους, σύμφωνα με την παρούσα πολιτική διοίκηση του ΥΠΑΙΘ,  η μέριμνα του 4589/2019 ήταν “πρόξενος δεινών”: «…Οι τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 2019-2020, οδήγησαν κατά περίπτωση στη δημιουργία πλασματικών κενών, με τμήματα υπερβολικά μικρότερα απ’ όσο ορίζουν τα πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης και οι βασικές παραδοχές της ορθολογικής κατανομής προσωπικού.

Ξεκινώντας από την εισαγωγή «Οι αλλαγές του παρόντος άρθρου κρίνονται κατά λογική αναγκαιότητα επιβεβλημένες», και αποφεύγοντας την κριτική των εκφραστικών μέσων (υπάρχει και παράλογη αναγκαιότητα;), θα περιοριστούμε στην αποδόμηση των επιχειρημάτων της αιτιολογικής, ξεκινώντας από το τελευταίο:

·  Ορθολογική κατανομή προσωπικού:

Την κατανομή του προσωπικού την προγραμματίζουν οι υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ για την ορθολογικότητα της οποίας έχουν και την ευθύνη. Συνεπώς, δεν πάει ο καθένας όπου θέλει, αλλά όπου η υπηρεσία προστάζει. Αν δεν γνωρίζουν οι Διευθύνσεις Προσωπικού, Σπουδών, Ειδικής Αγωγής κτλ. του ΥΠΑΙΘ να κάνουν ορθολογική κατανομή, τότε μάλλον, κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας…

·  Πλασματικά κενά:

Πώς μπορεί να δημιουργούνται πλασματικά κενά στην ψηφιακή εποχή, όταν, όπως όλοι γνωρίζουμε, την επόμενη μέρα των εγγραφών στις 16 Μαΐου, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, οι υπηρεσίες του ΥΠΑΙΘ, μέσω του πληροφοριακού συστήματος myschool, έχουν απόλυτη και σαφή εικόνα του αριθμού των εγγεγραμμένων και φοιτώντων μαθητών και των σχηματιζόμενων τμημάτων της τρέχουσας και της επόμενης σχολικής χρονιάς, άρα γνωρίζουν τον απαιτούμενο αριθμό εκπαιδευτικών για την κάλυψη του Εβδομαδιαίου Ωρολόγιου Προγράμματος Διδασκαλίας (ΕΩΠΔ) κάθε σχολείου;

Υπονοείται άραγε από τον συντάκτη της αιτιολογικής έκθεσης ότι οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης (γιατί αυτές δίνουν τα κενά) “κορόιδεψαν” ολόκληρο Υπουργείο;

Και αν δεχθούμε ότι αυτό συνέβη και τα κενά ήταν “κατά περίπτωση πλασματικά”, γιατί το Υπουργείο δεν διόρθωσε άμεσα το ζήτημα για τις περιπτώσεις αυτές; (Εν τω μεταξύ τα κενά στην Ειδική Αγωγή για παράδειγμα, ήταν πραγματικά και τεράστια -2206- ακόμα και λίγο πριν το κλείσιμο των σχολείων λόγω κορωνοϊού).¹⁵

Γίνεται αντιληπτό, ότι τα επιχειρήματα της αιτιολογικής έκθεσης περί πλασματικών κενών και ορθολογικής κατανομής προσωπικού, ώστε να δικαιολογηθεί η απόφαση για την αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, δεν αντέχουν σε κριτική, θυμίζοντας τη λογική «πονάει πόδι, κόψει κεφάλι»…

·  …Τμήματα υπερβολικά μικρότερα απ’ όσο ορίζουν τα πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης…

Τμήματα υπερβολικά μικρότερα;

Πόσα και πού είναι αυτά;;; Η Διεύθυνση Σπουδών δεν θα έπρεπε να δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία; Ως απάντηση όμως δεν μπορεί να δοθεί το παράδειγμα τμημάτων με λίγα παιδιά σε κάποια ολιγοθέσια δυσπρόσιτα σχολεία της ορεινής ή νησιωτικής πατρίδας, έτσι; Γιατί είναι εύκολο να διαπιστωθεί από την Υπηρεσία αν και πού υπάρχουν “υπερβολικά μικρά” τμήματα και να διορθωθεί πριν την έναρξη του σχολικού έτους.

Πορίσματα παιδαγωγικής επιστήμης

Εύλογα ερωτήματα, όπως τα ακόλουθα, που παραμένουν αναπάντητα:

“Ποια είναι αυτά τα πορίσματα της παιδαγωγικής επιστήμης που επικαλούνται στην αιτιολογική; Ποιος αριθμός μαθητών ανά τμήμα προτείνεται από αυτά τα πορίσματα;

Κι εδώ η αόριστη και ψευδεπίγραφη αναφορά «πορίσματα παιδαγωγικής επιστήμης», όπως ατυχώς εννοείται,  αποδυναμώνεται από την επιστημονική αλήθεια, διότι:

·    Η πλειονότητα των πορισμάτων της παιδαγωγικής επιστήμης δείχνει συνάφεια μεταξύ μικρού μεγέθους τάξης και καλύτερων ακαδημαϊκών επιδόσεων των μαθητών. ^{3, 4, 5, 6, 7}

(Δύο παρατηρήσεις στο σημείο αυτό: α. Σκόπιμα περιορίζουμε τη σύνδεση με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις και όχι με την ατομική εξέλιξη σε βάθος χρόνου ή την κοινωνική προσαρμογή και κινητικότητα των μαθητών, καθώς τα στοιχεία των ερευνών συναρτώνται ως επί το πλείστον με την έννοια της ακαδημαϊκής επίδοσης. β. Οι βιβλιογραφικές αναφορές είναι πολύ περισσότερες από τις αναφερόμενες στο τέλος του κειμένου, όπου ο περιορισμός της έκτασης του παρόντος επέβαλε τις πιο χαρακτηριστικές)

· Τα παιδαγωγικά πορίσματα καταδεικνύουν επίσης, ως αντιστρόφως ανάλογη τη σχέση του μεγέθους της τάξης με τη γλωσσική, νοητική και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών, ενώ παράγοντες που θεωρούνται στοιχεία της ποιότητας της εκπαίδευσης, όπως η επικοινωνία εκπαιδευτικών-μαθητών και η επικοινωνία εκπαιδευτικών-γονέων, επηρεάζονται αρνητικά όσο μεγαλώνει ο αριθμός των μαθητών ενός τμήματος. ⁸

· Φυσικά, το μέτρο της μείωσης του μεγέθους των τάξεων δεν εξασφαλίζει από μόνο του την ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος.⁹ Αποτελεί μέρος ενός πλέγματος σημαντικών μεταβλητών και παραγόντων, όπως το “πολιτιστικό κεφάλαιο” των μαθητών, το οικογενειακό, το κοινωνικο-οικονομικό και το σχολικό περιβάλλον, το περιεχόμενο και οι κατευθύνσεις του προγράμματος σπουδών, τα προγράμματα επιμόρφωσης, η προσωπικότητα του εκπαιδευτικού, ο τύπος ηγεσίας του σχολείου, οι υλικοτεχνικές υποδομές κοκ., που συμβάλλουν στην τελική διαμόρφωση των ακαδημαϊκών επιδόσεων των μαθητών.

Τα στοιχεία αυτά, που αναφέρονται ως ένα σύστημα εισροών-εκροών¹⁰ (δανεισμένο από την Οικονομική Επιστήμη), συνιστούν τους παράγοντες που διαμορφώνουν τη συνάρτηση παραγωγής εκπαιδευτικού αποτελέσματος.¹¹

Κυρίως όμως, το μέγεθος της τάξης επηρεάζει τη δυνατότητα ανάπτυξης εκ μέρους του εκπαιδευτικού, παιδαγωγικών προσεγγίσεων και διδακτικών μεθόδων, όπως, για παράδειγμα, η διαφοροποιημένη διδασκαλία και η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, που κρίνονται αποτελεσματικότερες σε ένα περιβάλλον με μικρότερο αριθμό παιδιών σε τάξεις πολυπολιτισμικές και μεικτής ικανότητας¹² (όπως είναι οι τάξεις του ελληνικού δημόσιου σχολείου).

Γιατί, ο εκπαιδευτικός, σύμφωνα με τα πορίσματα της σύγχρονης παιδαγωγικής επιστήμης, παύει να είναι να είναι ο αφηγητής και ο ελεγκτής της γνώσης και γίνεται φορέας γνώσεων μέσω του διαλόγου,¹³ δημιουργός μιας διαφορετικής εμπειρίας και ενός δημιουργικού περιβάλλοντος μάθησης, όπου η κατάκτηση της γνώσης προτού εκφραστεί ως ατομικό επίτευγμα πρέπει να ζυμωθεί ως συλλογική-κοινωνική δράση.

Είναι αυτό το περιβάλλον που αίρει τις λογικές μηχανιστικής μετάδοσης της γνώσης,   ενισχύει την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη, ενθαρρύνει τη συμμετοχή και τον κριτικό στοχασμό με στόχο την κοινωνική συνειδητοποίηση και δίνει σε όλα τα παιδιά, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, ευκαιρίες να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους με σεβασμό στη διαφορετικότητα των αναγκών τους.

         Οι μελέτες που έχουν διεξαχθεί τελικά, σε χρονική περίοδο ετών, (και όχι εντός κάποιων μηνών που επικαλείται το ΥΠΑΙΘ για τη δική του αξιολόγηση),  έχουν αναδείξει κάποιες τάσεις, ως αποτελέσματα της μείωσης του μεγέθους της σχολικής τάξης.

           Συνοπτικά, τα πλεονεκτήματα της μείωσης του αριθμού μαθητών ανά τμήμα γίνονται αντιληπτά σε περιπτώσεις όπου:

• Το τμήμα έχει λιγότερους από 20 μαθητές
• Στις τάξεις που φοιτούν μαθητές που προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (πρόσφυγες, μετανάστες, Ρομά)
• Έχουν μάλιστα μεγαλύτερη ισχύ στις μικρότερες εκπαιδευτικές βαθμίδες (exhibit 2), ενώ συνεχίζονται για τους μαθητές και στις επόμενες
• Οι μαθητές είναι πιο πιθανό να παραμείνουν στο
  
  σχολείο και έχουν περισσότερες πιθανότητες να σημειώσουν καλύτερες επιδόσεις.

Η διεθνής τάση, όπως βλέπουμε στα παρακάτω γραφήματα, είναι η μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα.

Προκύπτει επίσης, το συμπέρασμα ότι από τη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα μόνο όφελος υπάρχει ως προς τα μαθησιακά αποτελέσματα (μικρότερο ή μεγαλύτερο ανάλογα με το εκπαιδευτικό σύστημα).

Ενδεικτικό παράδειγμα της αξίας που δίνεται διεθνώς στον μικρό αριθμό μαθητών ανά τάξη, είναι το στοιχείο (παράπλευρη εικόνα) που αλιεύσαμε στο διαδίκτυο (16-5-2020), όπου ένα ιδιωτικό καθολικό σχολείο στην Ιρλανδία προβάλλει στην ιστοσελίδα του ως πλεονέκτημά του έναντι των δημόσιων σχολείων και κίνητρο για την εγγραφή μαθητών σε αυτό, το γεγονός ότι οι τάξεις του έχουν αναλογία μαθητών ανά τάξη 18:1, όταν τα γειτονικά δημόσια σχολεία έχουν από 24 και πάνω μαθητές ανά τάξη!

Συμπερασματικά, η κατακλείδα της αιτιολογικής έκθεσης του ΥΠΑΙΘ για το άρθρο 49, περί ρύθμισης και εναρμόνισης του μεγέθους των τάξεων χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ακούγεται και είναι παραπειστική, αφού είναι παιδαγωγικά και επιστημονικά αστήρικτη.

Το μόνο “κέρδος” που προκύπτει από το συγκεκριμένο άρθρο του Νόμου αυτού, αφορά στη συνολική μείωση του κόστους λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος στο πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών συρρίκνωσης  της κρατικής χρηματοδότησης για τη δημόσια εκπαίδευση.

Στις 11-7-2019 η Υπουργός κ. Κεραμέως δήλωνε ότι “η κυβέρνηση πριν προχωρήσει σε προσλήψεις εκπαιδευτικών θα χαρτογραφήσει τις ανάγκες”.¹⁴

Σήμερα, και υπό το πρίσμα των αρνητικών συνεπειών που προοιωνίζονται για τη δημόσια εκπαίδευση και ιδιαίτερα για το παιδαγωγικό της περιεχόμενο, ο εκπαιδευτικός κόσμος εκφράζει την ανησυχία και την αντίδρασή του διαπιστώνοντας ότι, πριν “χαρτογραφηθούν” οι ανάγκες, επιχειρείται μια εκ θεμελίων αναμόρφωση του εκπαιδευτικού τοπίου, που σηματοδοτεί την απόλυτη έκπτωση στην ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης…

Δε μένει παρά να κλείσουμε με το στίχο του τραγουδιού του Παύλου Σιδηρόπουλου, (στίχοι Λευτέρη Παπαδόπουλου και μουσική Μίκη Θεοδωράκη), ως μήνυμα και προτροπή προς όλους:

"Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα"

Ενδεικτικές πηγές-παραπομπές: 

1. ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 2017 Η ελληνική πρωτοβάθμια & δευτεροβάθμια εκπαίδευση Μέρος Β: Το εθνικό πλαίσιο αναφοράς (2001-2014), ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΚΠ/ΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ) 
2. Άρθρο 74 του ΦΕΚ A 13/2019 (καταργείται με τον προς ψήφιση Νόμο)
3.  https://wol.iza.org/uploads/articles/190/pdfs/class-size-does-it-matter-for-student-achievement.one-pager.pdf
4.  Παπασταύρου Μαρία, (2018), «Αριθμός παιδιών ανά τάξη και σχολική επίδοση. Συγκριτική μελέτη των Κοινωνικών Αναπαραστάσεων των εκπαιδευτικών σε Ελλάδα και Ιαπωνία», Διπλωματική εργασία, ΤΕΕΑΠΗ Παν. Πάτρας
5. https://www.washingtonpost.com/news/answer-sheet/wp/2014/02/24/class-size-matters-a-lot-research-shows/ 
6. Spyros Konstantopoulos, «Do Small Classes Reduce the Achievement Gap between Low and High Achievers? Evidence from Project STAR», Northwestern University 
7. Edwin Leuven, Hessel Oosterbeek, (2018), Class size and student outcomes in Europe, EENEE Analytical Report No. 33, Prepared for the European Commission 
8. https://www.ethnos.gr/ellada/6164_analysi-h-analogia-ekpaideytikon-mathiton 
9. Torberg Falch, Bjarne Strøm, Astrid Marie, Jorde Sandsør, (2015), "Do smaller classes always improve students’ long run outcomes?", Department of Economics, Norwegian University of Science and Technology, University of Oslo 
10. Γιαννακόπουλος, Ν., Ντεμούσης, Μ., (2015), Οικονομική της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Πάτρας https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/3515/1/02_chapter_2.pdf …«Κατά κανόνα, τρία είναι τα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν κατά τη διαδικασία δημιουργίας της σχολικής τάξης. Το πρώτο αφορά το μηχανισμό επιλογής των μαθητών στην συγκεκριμένη σχολική τάξη. Το δεύτερο έχει να κάνει με τη σύνθεση των μαθητών και το τρίτο με τον αριθμό των μαθητών που θα λαμβάνουν μέρος στην εκπαιδευτική διαδικασία εντός της συγκεκριμένης σχολικής τάξης. Τα δυο πρώτα ερωτήματα αφορούν ουσιαστικά τη σχέση μεταξύ της κατανομής των μη-παρατηρούμενων εγγενών χαρακτηριστικών των μαθητών (π.χ., ικανότητα συγκέντρωσης, ροπή προς συνεργασία, προσήλωση στο στόχο, ευφυΐα) και των μαθησιακών τους επιδόσεων... Το τρίτο πρόβλημα σχετίζεται άμεσα με την κατανομή των εισροών στην εκπαιδευτική διαδικασία και ειδικότερα με το χρόνο που ο δάσκαλος έχει στη διάθεσή του για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών δράσεων εντός της σχολικής τάξης. Συνεπώς, για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου παραγωγής εκπαιδευτικού αποτελέσματος, απαιτείται ο προσδιορισμός του περιβάλλοντος της σχολικής τάξης εντός του οποίου δραστηριοποιούνται οι δάσκαλοι αλλά και του προβλήματος κατανομής του χρόνου τους σε ανταγωνιστικές, ως προς το διαθέσιμο χρόνο, δραστηριότητες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η σύνθεση όσο και το μέγεθος της σχολικής τάξης αποτελούν κατά βάση ενδογενείς μεταβλητές αφού στο μηχανισμό δημιουργίας τους ενυπάρχουν τόσο το πρόβλημα της επιλογής από τη μεριά των νοικοκυριών (π.χ., οι γονείς πολλές φορές επιλέγουν την τάξη και άρα τους συμμαθητές των παιδιών τους) όσο και το πρόβλημα των «παραλειπόμενων μεταβλητών» (π.χ., σχέσεις μεταξύ διοίκησης σχολείου, σωματείου δασκάλων, συλλόγου γονέων και μεγέθους τάξης).» 
11. Ομοίως με το παραπάνω: «Η μεταβλητή Oit αντιπροσωπεύει μια μέτρηση του εκπαιδευτικού αποτελέσματος (π.χ., μαθησιακή επίδοση) για τον μαθητή i στη χρονική στιγμή t, η μεταβλητή Fit αντιπροσωπεύει τις εισροές που σχετίζονται με το οικογενειακό υπόβαθρο του μαθητή i (σωρευτικό απόθεμα μέχρι τη χρονική στιγμή t), η μεταβλητή Pit αντιπροσωπεύει τις διαμαθητικές επιδράσεις στις οποίες υπόκειται ο μαθητής i, μετρούμενη επίσης σωρευτικά μέχρι το χρόνο t, η μεταβλητή Sit αντιπροσωπεύει τις σχολικές εισροές με τις οποίες «συνεργάζεται» ο μαθητής i μέχρι τη χρονική στιγμή t, η μεταβλητή Ai αντιπροσωπεύει την έμφυτη ικανότητα του μαθητή i που είναι χρονικά αμετάβλητη και, τέλος, η μεταβλητή εit είναι ο απαραίτητος στοχαστικός όρος που αντιπροσωπεύει μια δέσμη απροσδιόριστων παραγόντων που επίσης επηρεάζουν την παραγωγή του εκπαιδευτικού αποτελέσματος.»
12.  David Zyngier, (2014), Class size and academic results, with a focus on children from culturally, linguistically and economically disenfranchised communities, Monash University Α comprehensive review of 112 papers from 1979-2014 assesses whether these conclusions about the effect of smaller class sizes still hold. The review draws on a wider range of studies, starting with Australian research, but also includes similar education systems such as England, Canada, New Zealand and non-English speaking countries of Europe. The review assesses the different measures of class size and how they affect the results, and also whether other variables such as teaching methods are taken into account. Findings suggest that smaller class sizes in the first four years of school can have an important and lasting impact on student achievement, especially for children from culturally, linguistically and economically disenfranchised communities. This is particularly true when smaller classes are combined with appropriate teacher pedagogies suited to reduced student numbers. 
13. Γρόλλιος, Γ. (2005), Ο Paulo Freire και το αναλυτικό πρόγραμμα, Θεσσαλονίκη: Βάνιας
14.  https://www.efsyn.gr/ellada/ekpaideysi/203424_ligoteri-yli-asylo-telos-kai-proslipseis-me-feido 11-7-2019 Νίκη Κεραμέως: «Οι 4.500 διορισμοί θα γίνουν στην Ειδική Αγωγή. Υπάρχουν τεράστια κενά». Για τους υπόλοιπους διορισμούς δεν δεσμεύτηκε. «Πρόθεση της κυβέρνησης είναι πρώτα να χαρτογραφήσει τις ανάγκες και έπειτα να προχωρήσει σε μόνιμες προσλήψεις».
15.  https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/anakoinoseis/314216_eidiki-agogi-2206-kena-epikyrose-simera-kyspe4/3/2020 Ειδική Αγωγή: 2.206 κενά επικύρωσε σήμερα το ΚΥΣΠΕ, του Βασίλη Παληγιάννη, Αιρετού της ΔΑΚΕ

ΔΕΝ ΥΠΕΓΡΑΨΑ το κείμενο των ΣΕΕ γιατί...

22-5-2020

Αρκετοί συνάδελφοι με ρωτούν γιατί δεν υπέγραψα το κείμενο των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο στις 22-5-2020.

Οφείλω λοιπόν, να δηλώσω ότι ΔΕΝ ΥΠΕΓΡΑΨΑ το κείμενο γιατί:

1. Πιστεύω ότι ένα κείμενο σαν κι αυτό, που υπογράφεται από επιστήμονες-παιδαγωγούς, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ, θα έπρεπε να έχει απολύτως ξεκάθαρη τοποθέτηση κατά της τροπολογίας των καμερών αλλά και συνολικότερα κατά του αντιεκπαιδευτικού νόμου που έρχεται.
2. Το κείμενο διακρίνεται από μία τουλάχιστον κραυγαλέα αντίφαση. Ενώ αρχικά διαπιστώνεται: "Συνοψίζοντας, καταλήγουμε ότι το υβριδικό μοντέλο της ταυτόχρονης μετάδοσης διά ζώσης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και δεν συνάδει με τις αρχές, τη φιλοσοφία και τη μεθοδολογία της ΕξΑΕ", έρχεται η τελευταία παράγραφος και πετάει το συμπέρασμα αυτό στα σκουπίδια...
3. Είναι αυτή η τελευταία παράγραφος κυρίως, που αφήνει πολλά περιθώρια παρανοήσεων και με βρίσκει ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΟ...

Τι σημαίνει δηλαδή: "Σε κάθε περίπτωση, ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε σχολείου και τις ανάγκες των μαθητών/τριών, μπορεί να οργανωθεί κατάλληλα το σχολικό πρόγραμμα έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, όπως γινόταν όλο το διάστημα της αναστολής λειτουργίας των σχολείων, χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργία της διά ζώσης εκπαίδευσης."

Θα κάνει δηλαδή ο εκπαιδευτικός κανονικά το διδακτικό του ωράριο και στο υπόλοιπο εργασιακό θα κάνει εξΑΕ;
Ή μήπως θα αλλάξει το πρόγραμμα του σχολείου και θα κάνει, για παράδειγμα, 1 ώρα γλώσσα διά ζώσης ενώ τη δεύτερη ώρα θα κάνει εξΑΕ;

Γίνεται αντιληπτό ότι αυτό θα προκαλέσει δικαιολογημένα αντιδράσεις στον εκπαιδευτικό κόσμο.

4. Η εξΑΕ, ως επιλογή ανάγκης, ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ με το άνοιγμα των σχολείων.

Γιατί πρέπει να λύσουν οι συντονιστές το ζήτημα της αντισυνταγματικής και αντιπαιδαγωγικής τροπολογίας;;;

Άλλωστε και στην τροπολογία αναφέρεται το "δύναται"...

Αν κάποιοι εκπαιδευτικοί μπορούν και θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες των ψηφιακών περιβαλλόντων μάθησης για τις ανάγκες του διδακτικού τους έργου στη διά ζώσης διδασκαλία, είναι επιλογή τους και είναι παντελώς ανεξάρτητο από την εξΑΕ... Και φυσικά, δεν εννοείται κάτι τέτοιο στο εν λόγω κείμενο των ΣΕΕ...

5. Αν τα παιδιά απουσιάζουν από τα Σχολεία τους, σημαίνει ότι οι γονείς τους ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΠΕΙΣΤΕΙ για την επάρκεια των μέτρων της πολιτείας που θα οδηγήσουν στην ασφαλή επάνοδό τους...

Αυτό δεν μπορεί να είναι ζήτημα μόνο για τις/τους εκπαιδευτικούς και τις/τους Συντονιστές, αλλά κυρίως αποτελεί μέριμνα αυτών που παίρνουν τις αποφάσεις...

6. Διατυπώνεται επίσης η άποψη στο κείμενο ότι πρέπει:

" α. Να προσδιοριστούν οι μαθητές/τριες που αντικειμενικά αντιμετωπίζουν πρόβλημα παρουσίας στο σχολείο τους λόγω των τρεχουσών συνθηκών, β. Να εξεταστεί αν διαθέτουν τα τεχνικά μέσα, ώστε να συμμετέχουν σε εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αν όχι, να τους διατεθεί ο απαιτούμενος εξοπλισμός".

Μα είναι δυνατόν, το πρόβλημα του εξοπλισμού των μαθητών, που δεν έχει λυθεί 3 μήνες τώρα, αν λυθεί, ως διά μαγείας από την πολιτεία έστω και τώρα, να αποτελέσει το κριτήριο πρότασης υλοποίησης "μοντέλου μικτής μάθησης (blended learning), διά ζώσης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για το σύνολο των μαθητών/τριών";;;

Ω, θεοί της Παιδαγωγικής, τι σας έλαχε να ακούσετε!!!

Κατά τη γνώμη μου, η τελευταία αυτή παράγραφος είναι αρκετή να καταστρέψει αυτό το, έτσι ή αλλιώς, αντιφατικό και "ήξεις αφήξεις" κείμενο, γιατί όχι μόνο χωλαίνει παιδαγωγικά αλλά συνιστά και πρακτικά ανεφάρμοστη πρόταση!

Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι,

ΡΙΧΝΕΙ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΜΥΛΟ της λογικής της απαράδεκτης τροπολογίας big brother...

     Κουφόπουλος Γιάννης

Δάσκαλος, ΣΕΕ 3ου ΠΕΚΕΣ

Για το άνοιγμα των σχολείων...

Δεισιδαιμονία, συνωμοσιολογία, τρομολαγνεία

Θεωρούσα μέχρι τώρα ότι η έκφραση οπαδικού φανατισμού και παροξυσμού (αν και ψυχοθεραπευτική για πολλούς) μπορεί ενίοτε να φαίνεται για άλλους ανούσια και επικίνδυνη.

Ακούγοντας τις τελευταίες ημέρες στο ραδιόφωνο τοποθετήσεις συμπολιτών μας για το ζήτημα των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης του κορωνοϊού και την πιθανότητα να μολύνονται οι "πιστοί" που μεταλαμβάνουν, διαπιστώνω ότι αυτός ο οπαδικός φανατισμός ωχριά μπροστά στο μέγεθος των σκοταδιστικών αντιλήψεων μέρους της κοινωνίας. Θα μπορούσε ίσως να ερμηνευτεί και ως θλιβερό αποτύπωμα της πολύχρονης επίδρασης των μέσων μαζικής εξαπάτησης.

Να εξηγήσω ότι αυτό το δείγμα των παρεμβάσεων των ακροατών, μπορεί να μην είναι στατιστικά σημαντικό, είναι όμως ένα σαφές δείγμα που επιβεβαιώνει ότι βρισκόμαστε σε συλλογικό επίπεδο αντιμέτωποι ακόμα με τη δεισιδαιμονία, τη συνωμοσιολογία, την τρομολαγνεία, δεδομένα που συνιστούν ένα φαινόμενο όχι μονάχα απτό αλλά και ευρύ, καθώς διαπερνά όλη την κοινωνία και διαποτίζει τις συλλογικές παραστάσεις σε ανησυχητικό βαθμό, αφού φτάνει μεχρι το βαθμό παράνοιας.

Δεν θα επιχειρήσω καμία ψυχιατρική ή ψυχολογική προσέγγιση με στόχο την "περιγραφή και ταξινόμηση" του Έλληνα γιατί όλα αυτά δεν είναι προνόμια μόνο δικά μας. Για παράδειγμα, η συνωμοσιολογία είναι ένα «ευρύ κοινωνικό φαινόμενο» που «προκαλεί ανησυχία», όχι μόνο στην Ελλάδα όπου δεν βρήκα έρευνες αντίστοιχες με αυτή της Γαλλίας, όπου σχεδόν 8 στους 10 Γάλλους ασπάζονται τουλάχιστον μία από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες συνωμοσίας, σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου Ifop για λογαριασμό του Foundation Jean Jaurès και του παρατηρητηρίου Conspiracy Watch.

Ο συνωμοσιολογικός μύθος ή λόγος δεν είναι βέβαια κάτι καινούργιο, ούτε εντελώς άναρχο. Διέπεται από συγκεκριμένο περίγραμμα, αρχές και λειτουργίες, που βασίζονται στην πλήρη απόρριψη του τυχαίου και ενδεχόμενου συμβάντος και στην αποδοχή τού ότι όσα συμβαίνουν συνδέονται με τρόπο σκοτεινό και μυστηριώδη.

Έτσι, το καλοκαίρι είναι πιθανότερο να αποδεχτούμε ότι τις φωτιές που κατακαίουν τα δάση, τις βάζουν Τούρκοι πράκτορες (που δεν είναι διόλου απίθανο βέβαια), παρά να δούμε το προφανές, ότι υπάρχουν εμπρηστές οικοπεδοφάγοι, πεταμένα σκουπίδια, ανεξέλεγκτες χωματερές και ανθρώπινη αμέλεια (τσιγάρα, αγροτικές εργασίες καύσης κτλ.). Είναι ευκολότερο να πιστέψουμε οποιαδήποτε καλοσερβιρισμένη τερατολογία, από το ότι η Γη είναι επίπεδη για παράδειγμα, ότι οι άνθρωποι δεν πάτησαν ποτέ το φεγγάρι αλλά ότι ήταν μια καλοστημένη απάτη των Αμερικάνων, όσο και ότι ο άνθρωπος δεν είναι προϊόν εξέλιξης...

Και αυτό γιατί ο συνωμοσιολογικός λόγος όχι μόνο απαντά σε μια ανάγκη νοήματος, αλλά πριμοδοτείται και από την ματαιοδοξία μιας αίσθησης εξυπνάδας που απολαμβάνει αυτός που "ταΐζει" την υποψία (ο "ξυπνητζής" κατά το κοινώς λεγόμενο).

Η ιστορική γνώση τώρα είναι πολύτιμη για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Οι πανδημίες του παρελθόντος έδειξαν πόσο ευάλωτο είναι το είδος μας όχι μόνο απέναντι στα μικρόβια και τους ιούς αλλά και στη βλακεία, το φασισμό και στην εκμετάλλευση "ανθρώπου από άνθρωπο" (χιλιάδες πεθαίνουν καθημερινά από την πείνα και τους πολέμους).

Η επικινδυνότητα της πρόσφατης γρίπης των χοίρων το 2009 δεν ήταν κατώτερη της πανδημίας της ισπανικής γρίπης του 1918-1920 (με εκατομμύρια νεκρούς), αλλά ο ανθρώπινος πολιτισμός είχε πλέον τα μέσα και τις συνθήκες να κατανοήσει, να πάρει μέτρα και να περιορίσει τις συνέπειές της σε σχέση με την προηγούμενη.
Για να μην αναφερθούμε στα θύματα του «Μαύρου Θανάτου» (πανώλη) του 14ου αιώνα (θέρισε το 1/3 του πληθυσμού της Ευρώπης). Αλλά και σε ασθένειες, όπως η λέπρα και η φυματίωση, που για αιώνες ταλάνιζαν την ανθρωπότητα και αποδίδονταν σε διαβολικές δυνάμεις ή σε θεϊκή τιμωρία, και οι οποίες σήμερα, χάρη στην ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟ θεραπεύονται αποτελεσματικά, όχι με αγιασμούς και ξόρκια (όπως μας συστήνει εν έτει 2020 ο Αμβρόσιος Καλαβρύτων), αλλά με φάρμακα, όπως η ριφαμπικίνη και η κλοφαζιμίνη που καταπολέμησαν το μυκοβακτηρίδιο της λέπρας, ένα μικρόβιο που ανήκει στην ίδια οικογένεια με το μικρόβιο που προκαλεί τη φυματίωση (την "έστειλε" στο χρονοντούλαπο η πενικιλλίνη).

Η διαφορά λοιπόν του παρόντος από το παρελθόν, ως προς την αντιμετώπιση των ασθενειών, συνίσταται κυρίως στα επιτεύγματα της Επιστήμης και στη βελτίωση των συνθηκών ζωής...
Η ανθρωπότητα, όπως έγραψε και ο σπουδαίος αστροφυσικός Κάρλ Σαγκάν, βρίσκεται σε μια διαρκή αναζήτηση μιας εργαλειοθήκης για την ανίχνευση και αποκάλυψη ανοησιών, παρανοήσεων, μυθευμάτων, fake news. Πρέπει να βρούμε ένα μηχανισμό που να μας μάθει τι να κάνουμε όταν ένας ανυπόστατος ισχυρισμός εξελίσσεται σε γνώση, αλλά και τι πρέπει να μην κάνουμε. Που θα μας βοηθάει να αναγνωρίζουμε τις πιο κοινές και επικίνδυνες πλάνες της θρησκείας και της πολιτικής δημαγωγίας. Αυτός ο μηχανισμός υπάρχει και δεν είναι άλλος από τον ορθό λόγο και την Παιδεία. Δηλαδή ζητάμε την επίκληση της κοινής λογικής η οποία φυσικά απουσιάζει από πολλούς, όπως φαίνεται, συμπολίτες μας...

Γιατί, μπορεί σήμερα η κοινωνία της πληροφορίας και της επικοινωνίας να φωτίζει τα πάντα και να μην αφήνει τίποτα στο σκοτάδι, ταυτόχρονα όμως αφήνει την υπόνοια ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική από αυτό που φαίνεται («η αλήθεια είναι αλλού» ή όπως ήταν και το moto στη σειρά X-Files "The truth is out there").

Το αποτέλεσμα είναι πως αυτή η ακραία διαφάνεια που φωτίζει ακόμα και το πιο σκοτεινό, παράγει μια ακόμα πιο βαθιά σκοτεινότητα. Όπως, άλλωστε, επισημαίνει και ο Μαρσέλ Γκοσέ: «Η πληροφορία συμμετέχει στην κατασκευή του αδιαφανούς και του ανεξέλεγκτου κόσμου στον οποίον ζούμε. Κανείς δεν θα μπορούσε να πιστέψει ότι τα Φώτα θα παρήγαγαν σκοτάδι».
Και πώς άλλωστε θα γινόταν κάτι τέτοιο, θα συμπληρώναμε εδώ, σε μια πολιτεία σαν τη δική μας, που επισήμως τον 21ο αιώνα αποδίδει στρατιωτικές τιμές στο Άγιο Φως;

Καταλήγοντας, θα αναφερθούμε στη ρήση του Michel Foucault: "Κυβερνώ σημαίνει δομώ το πεδίο ενδεχόμενης δράσης των άλλων" Ερμηνεύοντάς την λοιπόν, θα πούμε ότι είναι κυρίως ευθύνη των οργάνων της πολιτείας, της Κυβέρνησης αυτής δηλαδή, να καταδικάσει ως επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία το "πόρισμα" της Ιεράς Συνόδου για την "αθωότητα" της μετάληψης στην πιθανότητα μετάδοσης του κορωνοϊού!

ΥΓ. Αναρωτιέμαι τελικά, τι θα γινόταν αν φορείς του κορωνοϊού αποδεικνύονταν τίποτα αλλόθρησκοι μετανάστες ή πρόσφυγες και όχι χριστιανοί ορθόδοξοι προσκυνητές των Αγίων Τόπων...